Badania Kliniczne — jak innowacje poprawiają komfort pacjentów

W bada­niach kli­nicz­nych w Pol­sce w cią­gu jed­ne­go roku może brać udział nawet 25 tys. osób, a na świe­cie ta licz­ba się­ga nawet 1,8 milio­na. Ośrod­kom zale­ży na sta­łym pod­no­sze­niu bez­pie­czeń­stwa i kom­for­tu uczest­ni­ków badań. Każ­de­go roku zmie­nia­ją się potrze­by pacjen­tów, któ­re są moc­no bra­ne pod uwa­gę. Dzię­ki temu wpro­wa­dza­ne są nowa­tor­skie tech­no­lo­gie, któ­re umoż­li­wia­ją m.in. zdal­ne moni­to­ro­wa­nie sta­nu zdro­wia pacjen­ta czy szyb­szą ana­li­zę danych. Pol­ska odgry­wa tu bar­dzo waż­ną rolę.

Dzię­ki bada­niom kli­nicz­nym każ­de­go roku powsta­je nawet ponad 60 nowych leków i tera­pii, z któ­rych korzy­stać mogą pacjen­ci. Wzrost zain­te­re­so­wa­nia bada­nia­mi kli­nicz­ny­mi, zarów­no firm far­ma­ceu­tycz­nych jak i pacjen­tów, uwi­docz­nił się pod­czas pan­de­mii COVID-19, gdzie w latach 2020 i 2021 ponad 1300 nowych badań doty­czy­ło wła­śnie tej cho­ro­by. W 2022 roku licz­ba uczest­ni­ków badań kli­nicz­nych się­ga­ła ponad 1,8 mln osób.¹ Jak poda­je raport “Świa­do­mość Pola­ków na temat badań kli­nicz­nych — Pra­tia 2022” w bada­niach kli­nicz­nych w samym tyl­ko 2020 roku wzię­ło udział ponad 25 tys. Pola­ków. Aż 76% osób, któ­re bra­ło uczest­ni­czy­ły w bada­niu dekla­ru­je skłon­ność do ponow­ne­go udzia­łu!

Inno­wa­cje wspie­ra­ją inno­wa­cje

Bada­nia kli­nicz­ne są syno­ni­mem roz­wo­ju medy­cy­ny. Bez nich nie­moż­li­we jest udo­stęp­nia­nie pacjen­tom nowych leków i tera­pii. Widać to szcze­gól­nie na przy­kła­dzie obsza­ru onko­lo­gii, gdzie w minio­nym roku oko­ło 30% z wszyst­kich opra­co­wa­nych leków doty­czy­ło wła­śnie tego obsza­ru.² Wie­le cho­rób onko­lo­gicz­nych, któ­re jesz­cze nie­daw­no zagra­ża­ły nasze­mu życiu, jest dziś cho­ro­ba­mi prze­wle­kły­mi. Bada­nia kli­nicz­ne reali­zo­wa­ne są w celu potwier­dze­nia sku­tecz­no­ści bada­nych pre­pa­ra­tów oraz bez­pie­czeń­stwa pacjen­tów w trak­cie trwa­nia całe­go bada­nia. Pro­ce­du­ry są nie­zwy­kle roz­bu­do­wa­ne, a stan zdro­wia szcze­gó­ło­wo ana­li­zo­wa­ny. Jed­no­cze­śnie obok bez­pie­czeń­stwa, szcze­gól­ną uwa­gę przy­wią­zu­je się do potrzeb pacjen­tów. To wła­śnie one wraz z postę­pem tech­no­lo­gicz­nym napę­dza­ją potrze­bę inno­wa­cji.

Nowo­cze­sne roz­wią­za­nia popra­wia­ją kom­fort pacjen­tów

Dziś więk­szość badań wyma­ga cyklicz­nej obec­no­ści pacjen­ta w ośrod­ku, ale dzię­ki roz­wo­jo­wi nowych narzę­dzi medycz­nych w przy­szło­ści model nie­któ­rych badań kli­nicz­nych może się zmie­nić na zdal­ny lub hybry­do­wy. Decen­tra­li­za­cja badań kli­nicz­nych poma­ga prze­no­sić bada­nia kli­nicz­ne z ośrod­ka do domu pacjen­ta, a dziś jest pra­wie trzy­krot­nie wię­cej badań kli­nicz­nych, któ­re pro­wa­dzo­ne są z wyko­rzy­sta­niem metod zdal­nych, wir­tu­al­nych lub zde­cen­tra­li­zo­wa­nych niż 10 lat temu. Dzię­ki temu ogra­ni­cza­na jest licz­ba wizyt pacjen­ta w ośrod­ku, przy jed­no­cze­snym zapew­nie­niu sta­łe­go kon­tak­tu z leka­rzem i wyso­kie­go stan­dar­du opie­ki oraz moż­li­wo­ści sta­łe­go moni­to­rin­gu para­me­trów życio­wych pacjen­ta.

Poma­ga w tym roz­wój narzę­dzi tele­me­dycz­nych zapew­nia­ją­cych kon­takt pacjen­ta z leka­rzem, a tak­że sto­so­wa­nie urzą­dzeń typu weara­ble, takich jak bran­so­let­ki czy zegar­ki, któ­re pozwa­la­ją na zdal­ne odczy­ty­wa­nie infor­ma­cji takich jak puls, satu­ra­cja czy tem­pe­ra­tu­ra cia­ła. Uzu­peł­nie­niem mogą być wizy­ty per­so­ne­lu pie­lę­gniar­skie­go w domu pacjen­ta, w celu prze­ka­za­nia leków lub pobra­nia mate­ria­łu bio­lo­gicz­ne­go. Te roz­wią­za­nia poma­ga­ją uwol­nić czas pacjen­ta, a auto­ma­ty­za­cja innych pro­ce­sów pozwa­la leka­rzom bar­dziej sku­pić się na budo­wa­niu rela­cji z uczest­ni­kiem bada­nia.

Przy­szłość badań kli­nicz­nych zaczy­na się w Pol­sce?

Infor­ma­cje zbie­ra­ne w trak­cie badań medycz­nych obję­te są szcze­gó­ło­wy­mi pro­ce­du­ra­mi, a bazy danych pocho­dzą z wie­lu źró­deł, takich jak reje­stry medycz­ne, elek­tro­nicz­ne kon­ta pacjen­tów, ankie­ty mobil­ne, a tak­że wspo­mnia­ne wcze­śniej urzą­dze­nia. Wyzwa­niem pozo­sta­je ich duże roz­pro­sze­nie i prze­cho­wy­wa­ne w róż­nych stan­dar­dach. Jed­nak i tutaj z pomo­cą przy­cho­dzą nowo­cze­sne roz­wią­za­nia tech­no­lo­gicz­ne. Wir­tu­al­ne bada­nia dostar­cza­ją danych w cza­sie rze­czy­wi­stym, ofe­ru­ją wgląd w rze­czy­wi­ste dzia­ła­nie leków i uła­twia­ją bada­nie wyni­ków, a elek­tro­nicz­ne prze­chwy­ty­wa­nie danych umoż­li­wia ana­li­zę przy uży­ciu algo­ryt­mów sztucz­nej inte­li­gen­cji i ucze­nia maszy­no­we­go.

Pol­skie fir­my takie jak Clin­scien­ce czy Pra­tia odgry­wa­ją tu zna­czą­cą rolę. Wdra­ża­nie nowe­go podej­ścia w bada­niach kli­nicz­nych wyma­ga współ­pra­cy róż­nych dys­cy­plin, w tym bio­tech­no­lo­gii, inży­nie­rii pro­ce­sów i sys­te­mów, medy­cy­ny oraz zaan­ga­żo­wa­nia orga­ni­za­cji, takich jak fir­my far­ma­ceu­tycz­ne i pro­du­ku­ją­ce urzą­dze­nia medycz­ne oraz CRO (Con­tract Rese­arch Orga­ni­za­tions). Ana­li­za danych poka­zu­je, że bada­nia kli­nicz­ne z wyko­rzy­sta­niem metod zdal­nych, wir­tu­al­nych lub zde­cen­tra­li­zo­wa­nych, pozwa­la­ją przy­spie­szyć nie­któ­re eta­py badań nawet o ok. 20%. A koń­co­wym celem wszyst­kich inno­wa­cji jest uczy­nie­nie badań kli­nicz­nych bar­dziej wydaj­ny­mi i bez­piecz­niej­szy­mi.