Gdańsk: pionierska metoda implantacji stymulatora serca u dzieci

W grud­niu 2019 roku w Uni­wer­sy­tec­kim Cen­trum Kli­nicz­nym w Gdań­sku wyko­na­no pio­nier­ską ope­ra­cję kar­dio­chi­rur­gicz­ną, pole­ga­ją­cą na implan­ta­cji elek­trod epi­kar­dial­nych (nasier­dzio­wych) u dziec­ka bez wyko­ny­wa­nia ster­no­to­mii — bez otwar­cia klat­ki pier­sio­wej pacjen­ta. Dostęp do ser­ca uzy­ska­no z czte­ro­cen­ty­me­tro­we­go cię­cia spod wyrost­ka mie­czy­ko­wa­te­go bez naru­sza­nia struk­tur kost­nych.

Co szcze­gól­nie istot­ne, elek­tro­dy umiesz­czo­no na ścia­nie pra­we­go przed­sion­ka i lewej komory ser­ca, co jest opty­mal­nym roz­wią­za­niem. 13-let­nia pacjent­ka znio­sła zabieg bar­dzo dobrze. Dzię­ki zasto­so­wa­nej meto­dzie układ żyl­ny dziew­czyn­ki nie został naru­szo­ny, co prak­tycz­nie wyeli­mi­no­wa­ło moż­li­wość wystą­pie­nia wie­lu zna­nych powi­kłań elek­tro­te­ra­pii. Pod­czas pierw­szej ambu­la­to­ryj­nej kon­tro­li czte­ry tygo­dnie po zabie­gu potwier­dzo­no nie tyl­ko pra­wi­dło­we wygo­je­nie rany ope­ra­cyj­nej i popraw­ne dzia­ła­nie sty­mu­la­to­ra, ale przede wszyst­kim dobre samo­po­czu­cie pacjent­ki, zado­wo­lo­nej z prze­bie­gu i efek­tów lecze­nia – mówi dr hab. Maciej Kem­pa, kie­row­nik Pra­cow­ni Elek­tro­fi­zjo­lo­gii i Elek­tro­te­ra­pii Ser­ca Kli­ni­ki Kar­dio­lo­gii i Elek­tro­te­ra­pii Ser­ca Gdań­skie­go Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go.

Sta­ła sty­mu­la­cja ser­ca to uzna­na meto­da lecze­nia bra­dy­kar­dii. Tra­dy­cyj­nie elek­tro­dy ukła­du sty­mu­lu­ją­ce­go umiesz­cza się dro­gą prze­zżyl­ną w pra­wym przed­sion­ku i pra­wej komo­rze ser­ca. Jak zwra­ca­ją uwa­gę eks­per­ci, to może jed­nak pro­wa­dzić do wystą­pie­nia powi­kłań zakrze­po­wych w ukła­dzie żyl­nym jak i upo­śle­dze­nia funk­cji zastaw­ki trój­dziel­nej. Wresz­cie, trwa­łość elek­trod jest ogra­ni­czo­na i po kil­ku-kil­ku­na­stu latach trze­ba je usu­nąć i wymie­nić, co jest zabie­giem wyso­kie­go ryzy­ka. Z tych powo­dów u naj­młod­szych pacjen­tów czę­sto sto­so­wa­na jest sty­mu­la­cja nasier­dzio­wa czy­li epi­kar­dial­na, pole­ga­ją­ca na naszy­ciu elek­trod bez­po­śred­nio na ścia­nę ser­ca. Wią­że się to jed­nak z koniecz­no­ścią otwar­cia klat­ki pier­sio­wej meto­dą tora­ko­to­mii bocz­nej lub ster­no­to­mii. Roz­le­głość takie­go zabie­gu poza dole­gli­wo­ścia­mi bólo­wy­mi w okre­sie goje­nia nie­sie też ryzy­ko.

Zabieg implan­ta­cji elek­trod epi­kar­dial­nych bez wyko­ny­wa­nia ster­no­to­mii u 13-let­niej pacjent­ki prze­pro­wa­dził inter­dy­scy­pli­nar­ny zespół leka­rzy Gdań­skie­go Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go: kar­dio­chi­rurg dr n. med. Grze­gorz Łaskaw­ski (Kli­ni­ka Kar­dio­chi­rur­gii i Chi­rur­gii Naczy­nio­wej) wspie­ra­ny przez chi­rur­ga dzie­cię­ce­go dr n. med. Macie­ja Muraw­skie­go (Kli­ni­ka Chi­rur­gii i Uro­lo­gii Dzie­ci i Mło­dzie­ży). Za część elek­tro­fi­zjo­lo­gicz­ną odpo­wia­dał dr hab. med. Maciej Kem­pa (Kli­ni­ka Kar­dio­lo­gii i Elek­tro­te­ra­pii Ser­ca). Kwa­li­fi­ka­cję do zabie­gu oraz opie­kę nad cho­rą pro­wa­dzi­ła dr hab. med. Joan­na Kwiat­kow­ska (Kli­ni­ka Kar­dio­lo­gii Dzie­cię­cej i Wad Wro­dzo­nych Ser­ca).

Prze­pro­wa­dze­nie zabie­gu było moż­li­we dzię­ki trwa­ją­cej od wie­lu lat owoc­nej współ­pra­cy zarów­no kar­dio­lo­gów, kar­dio­lo­gów dzie­cię­cych jak i kar­dio­chi­rur­gów Gdań­skie­go Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go. Zabie­gi tego typu dotych­czas pro­wa­dzo­no jedy­nie w gru­pie doro­słych. Przed­sta­wio­ny zabieg jest pierw­szą w Pol­sce implan­ta­cją sty­mu­la­to­ra dwu­ja­mo­we­go z doj­ścia spod wyrost­ka mie­czy­ko­wa­te­go w popu­la­cji pedia­trycz­nej.