Kiedy zgłosić się do kardiologa?

Któ­re obja­wy powin­ny skło­nić do wizy­ty u kar­dio­lo­ga? Nie tyl­ko te, któ­re auto­ma­tycz­nie łączy­my z ser­cem, jak ból w klat­ce pier­sio­wej. War­to zwró­cić uwa­gę tak­że na dusz­ność, spa­dek tole­ran­cji wysił­ku, omdle­nia, zasłab­nię­cia, koła­ta­nia ser­ca, a tak­że na obrzę­ki nóg. O tym, jak przy­go­to­wać się do wizy­ty u spe­cja­li­sty mówi dr hab. med. Ewa Jędrzej­czyk-Patej, eks­pert Sek­cji Ryt­mu Ser­ca Pol­skie­go Towa­rzy­stwa Kar­dio­lo­gicz­ne­go.

Dr hab. med. Ewa Jędrzej­czyk-Patej

Pra­cow­nia Elek­tro­fi­zjo­lo­gii i Sty­mu­la­cji Ser­ca Ślą­skie­go Cen­trum Cho­rób Ser­ca w Zabrzu,
Sek­cja Ryt­mu Ser­ca Pol­skie­go Towa­rzy­stwa Kar­dio­lo­gicz­ne­go

Jakie obja­wy powin­ny nas skło­nić do wizy­ty u kar­dio­lo­ga?

Jest co naj­mniej kil­ka obja­wów, któ­re mogą wska­zy­wać na cho­ro­bę ser­ca. Naj­pow­szech­niej­szym obja­wem, któ­ry naj­czę­ściej skła­nia pacjen­tów do wizy­ty u kar­dio­lo­ga, jest ból w klat­ce pier­sio­wej. Pacjen­ci podej­rze­wa­ją, że sko­ro czu­ją ból w oko­li­cy ser­ca, to naj­pew­niej ma on zwią­zek z ser­cem. Tym­cza­sem ból w klat­ce pier­sio­wej może rze­czy­wi­ście być zwią­za­ny z cho­ro­bą ser­ca, ale może rów­nież wyni­ka

z innych, „poza­ser­co­wych”, przy­czyn. Waż­ny jest cha­rak­ter odczu­wa­ne­go bólu. O ten cha­rak­ter dole­gli­wo­ści bólo­wych nie­wąt­pli­wie zapy­ta nas kar­dio­log. Ból zwią­za­ny z cho­ro­bą ser­ca jest dość cha­rak­te­ry­stycz­ny. Ból zwią­za­ny z cho­ro­bą nie­do­krwien­ną ser­ca ma cha­rak­ter uci­sku, pie­cze­nia lub roz­pie­ra­nia w oko­li­cy przed­ser­co­wej i poja­wia się zwy­kle pod­czas wysił­ku oraz ustę­pu­je w spo­czyn­ku. Nie ma cha­rak­te­ru kłu­cia zlo­ka­li­zo­wa­ne­go w jed­nym miej­scu, ma nato­miast cha­rak­ter roz­la­ny i nie­rzad­ko pro­mie­niu­je do lewej ręki bądź do żuchwy.

Do wizy­ty u kar­dio­lo­ga powin­ny skło­nić tak­że: dusz­ność, zadysz­ka, nie­moż­ność wyko­na­nia więk­sze­go wysił­ku i zmę­cze­nie. To mogą być obja­wy wska­zu­ją­ce na cho­ro­bę wień­co­wą, aryt­mie czy nie­wy­dol­ność ser­ca. Powin­ni­śmy tak­że zwró­cić uwa­gę na uczu­cie koła­ta­nia czy nie­rów­ne­go bicia ser­ca. War­to mie­rzyć sobie puls. Kolej­ny nie­po­ko­ją­cy objaw to omdle­nia i zasłab­nię­cia, któ­re mogą być zwią­za­ne na przy­kład z wada­mi ser­ca lub zabu­rze­nia­mi ryt­mu ser­ca.

Jakie obja­wy mogą zmy­lić?

Wła­ści­wie wszyst­kie wymie­nio­ne wyżej obja­wy mogą świad­czyć o cho­ro­bie ser­ca, jak i o cho­ro­bach innych narzą­dów. Dusz­ność, na przy­kład, może być obja­wem cho­ro­by ser­ca, ale może rów­nież wska­zy­wać na cho­ro­bę płuc. Z dru­giej stro­ny, pew­nych obja­wów może­my w ogó­le nie wią­zać z cho­ro­ba­mi ser­ca. Mam tu na myśli obrzę­ki nóg, któ­re mogą wska­zy­wać na przy­kład na cho­ro­bę ukła­du żyl­ne­go koń­czyn dol­nych, cho­ro­by nerek, jak i na cho­ro­bę ser­ca.

Czy oso­by zdro­we powin­ny pro­fi­lak­tycz­nie zgło­sić się do kar­dio­lo­ga?

Jeśli czu­je­my się dobrze, nie ma powo­du do wizy­ty u spe­cja­li­sty. Jeśli jed­nak my sami jeste­śmy zdro­wi, ale nasi rodzi­ce bądź rodzeń­stwo cho­ru­ją na przy­kład na dzie­dzicz­nie uwa­run­ko­wa­ne zabu­rze­nia ryt­mu ser­ca, powin­ni­śmy skon­sul­to­wać się ze spe­cja­li­stą. Zdia­gno­zo­wa­ne u bli­skiej oso­by nie­któ­re kar­dio­mio­pa­tie czy kana­ło­pa­tie mają pod­ło­że gene­tycz­ne, a zatem mogą być dzie­dzi­czo­ne z poko­le­nia na poko­le­nie. Jeśli nasi rodzi­ce albo rodzeń­stwo mają taką cho­ro­bę, war­to, byśmy i my skon­sul­to­wa­li się ze spe­cja­li­stą i wyko­na­li odpo­wied­nie bada­nia.

Dodat­ko­we bada­nia i wizy­ta u kar­dio­lo­ga oso­by zdro­wej jest cza­sem koniecz­na w przy­pad­ku podej­mo­wa­nia decy­zji o upra­wia­niu wyczy­no­wo spor­tu, a tak­że przed nie­któ­ry­mi, duży­mi ope­ra­cja­mi (na przy­kład orto­pe­dycz­ny­mi).

Jak przy­go­to­wać się do wizy­ty?

Przede wszyst­kim trze­ba zabrać ze sobą wcze­śniej­sze wyni­ki badań i kar­ty wypi­so­we z poby­tu w szpi­ta­lu. Czę­sto przed róż­ny­mi zabie­ga­mi wyko­nu­je się bada­nie EKG. War­to je ze sobą zabrać, bo dzię­ki temu moż­na porów­nać wyni­ki aktu­al­ne­go i wcze­śniej­sze­go bada­nia. Dyna­mi­ka zmian widocz­na w zapi­sie EKG może świad­czyć o cho­ro­bie ser­ca, tak więc to bar­dzo waż­na infor­ma­cja dla leka­rza.

O co zapy­ta lekarz?

Kar­dio­log zapy­ta o sta­le przyj­mo­wa­ne leki, zarów­no te kar­dio­lo­gicz­ne, jak i nie­kar­dio­lo­gicz­ne, dla­te­go war­to w domu przy­go­to­wać listę, by pod­czas wizy­ty coś waż­ne­go nam nie umknę­ło. Dla przy­kła­du: popu­lar­ne leki prze­ciw­bó­lo­we i prze­ciw­za­pal­ne wpły­wa­ją na cho­ro­by ser­ca. Koniecz­nie więc nale­ży powie­dzieć leka­rzo­wi o wszyst­kich zaży­wa­nych środ­kach.

Lekarz zapy­ta o odczu­wa­ne obja­wy i ogól­ne samo­po­czu­cie pacjen­ta. Pad­nie pyta­nie o cho­ro­by ser­ca wystę­pu­ją­ce w rodzi­nie, dla­te­go war­to przed wizy­tą zapy­tać o to naj­bliż­szych.

Kar­dio­log zapy­ta tak­że o poprzed­nie wyni­ki badań i ewen­tu­al­ne wcze­śniej­sze kon­sul­ta­cje, a tak­że od jak daw­na wystę­pu­ją obja­wy, któ­re skło­ni­ły pacjen­ta do wizy­ty.

Waż­ną kwe­stią jest tak­że oce­na czyn­ni­ków ryzy­ka cho­rób ser­co­wo-naczy­nio­wych, czy­li: czy pacjent pali, czy ma cukrzy­cę (przed wizy­tą war­to zro­bić bada­nie pozio­mu cukru we krwi), jaki ma poziom cho­le­ste­ro­lu, jak się odży­wia i czy na co dzień jest aktyw­ny fizycz­nie. Szcze­re i peł­ne odpo­wie­dzi pomo­gą usta­lić naj­lep­szą, naj­sku­tecz­niej­szą tera­pię i lepiej zadbać o zdro­wie.