Eksperci pacjentom – nowa odsłona kampanii edukacyjnej „Nerka jest modna”

Czy rak ner­ki to cho­ro­ba dzie­dzi­czo­na gene­tycz­nie? Do kogo nale­ży się zgło­sić, kie­dy zauwa­ży­my nie­po­ko­ją­ce obja­wy? Kto kwa­li­fi­ku­je się do prze­szcze­pu? Czy bez dwóch nerek da się żyć? Jakie pro­gra­my leko­we są dostęp­ne w Pol­sce i od cze­go wła­ści­wie zale­ży to, czy pacjent zakwa­li­fi­ku­je się do dane­go pro­gra­mu?

To tyl­ko jed­ne z licz­nych pytań, jakie nur­tu­ją pacjen­tów zma­ga­ją­cych się z rzad­kim i pozor­nie nie­wi­docz­nym, jed­nak nie­zwy­kle groź­nym rakiem ner­ko­wo­ko­mór­ko­wym. Z powo­du raka ner­ki umie­ra każ­de­go roku oko­ło 2500 cho­rych, czy­li nie­mal­że poło­wa nowo zdia­gno­zo­wa­nych pacjen­tów… Nie­ste­ty w dal­szym cią­gu wie­dza o tym nowo­two­rze jest zni­ko­ma, o czym świad­czyć może naj­czę­ściej jego przy­pad­ko­we wykry­cie. Dla­te­go też eks­per­ci zaan­ga­żo­wa­ni w kam­pa­nię edu­ka­cyj­ną „Ner­ka jest mod­na” zde­cy­do­wa­li się wyjść naprze­ciw potrze­bom swo­ich pacjen­tów i pod­jąć pró­bę roz­wia­nia ich wąt­pli­wo­ści, edu­ku­jąc tym samym ogół spo­łe­czeń­stwa.

– Zacho­ro­wal­ność na raka ner­ko­wo­ko­mór­ko­we­go rośnie z roku na rok. Praw­da jest taka, że w całym pro­ce­sie lecze­nia raka ner­ki nie­zwy­kle istot­ne jest wcze­sne roz­po­zna­nie. Nie­ste­ty pomi­mo powszech­nej dostęp­no­ści do badań wykry­wa­ją­cych guzy nerek na wcze­snym eta­pie roz­wo­ju (USG) nadal bory­ka­my się z bra­kiem powszech­nej infor­ma­cji na temat raka ner­ki – przy­zna­je uro­log – Prof. zw. dr hab. n. med. Piotr Chło­sta. 80% cho­rych dotknię­tych guzem ner­ki jest gru­pą, w któ­rej lecze­nie chi­rur­gicz­ne (wycię­cie guza ner­ki z pozo­sta­wie­niem nie­zmie­nio­ne­go miąż­szu narzą­du albo cał­ko­wi­te wycię­cie ner­ki) jest postę­po­wa­niem głów­nym, zasad­ni­czym z wybo­ru i naj­czę­ściej wystar­cza­ją­cym. U czę­ści cho­rych guzy nerek roz­po­zna­je się na pod­sta­wie tych samych badań w stop­niu zaawan­so­wa­nym miej­sco­wo albo z czo­pem nowo­two­ro­wym wra­sta­ją­cym do świa­tła żyły głów­nej dol­nej, a nawet do przed­sion­ka ser­ca. W tej gru­pie rów­nież lecze­nie chi­rur­gicz­ne jest postę­po­wa­niem z wybo­ru. Lecze­nie sys­te­mo­we, czy­li onko­lo­gicz­ne jest uza­sad­nio­ne u tych cho­rych (10% wszyst­kich cho­rych na raka ner­ko­wo­ko­mór­ko­we­go), u któ­rych w momen­cie roz­po­zna­nia lub w toku obser­wa­cji po uprzed­nim lecze­niu doj­dzie lub doszło do wytwo­rze­nia prze­rzu­tów odle­głych w innych narzą­dach (naj­czę­ściej w płu­cach, wątro­bie i mózgu). Dla­te­go nale­ży dobit­nie pod­kre­ślić, że leka­rzem dedy­ko­wa­nym do roz­po­zna­nia wdro­że­nia naj­wła­ściw­sze­go lecze­nia lub skie­ro­wa­nia na lecze­nie sys­te­mo­we był jest i będzie uro­log – doda­je eks­pert.

Uro­lo­dzy zale­ca­ją, by u każ­de­go pacjen­ta, zwłasz­cza u tych, u któ­rych w rodzi­nie wystą­pił rak ner­ko­wo­ko­mór­ko­wy zro­bić USG jamy brzusz­nej. To bada­nie tanie, nie­in­wa­zyj­ne, powszech­nie dostęp­ne, krót­kie i stwa­rza­ją­ce pod­sta­wę do tego, że dia­gno­sty­kę moż­na roz­sze­rzyć o tomo­gra­fię kom­pu­te­ro­wą i rezo­nans magne­tycz­ny.

Gło­śno i na sze­ro­ką ska­lę o ner­kach — eks­per­ci pacjen­tom

Orga­ni­za­to­rzy kam­pa­nii „Ner­ka jest mod­na” zgro­ma­dzi­li zestaw naj­częst­szych pytań kie­ro­wa­nych przez pacjen­tów i ich bli­skich do spe­cja­li­stów – zarów­no uro­lo­gów, jak i onko­lo­gów, któ­re będą regu­lar­nie poja­wiać się na stro­nie oraz Face­bo­oko­wym pro­fi­lu PARS – Pol­skie Ama­zon­ki Ruch Spo­łecz­ny wraz z komen­ta­rzem eks­per­ta. Wśród poru­sza­nych wąt­ków nie zabrak­nie kwe­stii pro­fi­lak­ty­ki, dzie­dzicz­no­ści nowo­two­ru nerek, dia­gno­sty­ki, typo­wych i nie­po­ko­ją­cych obja­wów, spo­so­bów lecze­nia, dostęp­nych w Pol­sce pro­gra­mów leko­wych, a tak­że naj­bar­dziej aktu­al­nych szcze­pień pacjen­tów onko­lo­gicz­nych leczo­nych immu­no­te­ra­pią.

– Czę­sto igno­ro­wa­ne są jasne sygna­ły wysy­ła­ne przez orga­nizm, a prze­cież wszel­kie nie­po­ko­ją­ce obja­wy i bóle w oko­li­cach nerek powin­ny skło­nić pacjen­ta do wizy­ty u leka­rza inter­ni­sty, któ­ry to zde­cy­du­je z jakim spe­cja­li­stą powi­nien on się nie­zwłocz­nie skon­tak­to­wać. Zwy­kle lekarz pod­sta­wo­wej opie­ki zdro­wot­nej kie­ru­je pacjen­ta do uro­lo­ga celem dal­szej szcze­gó­ło­wej dia­gno­sty­ki onko­lo­gicz­nej – przy­zna­je Elż­bie­ta Kozik, Pol­skie Ama­zon­ki Ruch Spo­łecz­ny. Dla­te­go sta­jąc przed moż­li­wo­ścią uchro­nie­nia poten­cjal­nych pacjen­tów przed cho­ro­bą posta­no­wi­li­śmy wziąć spra­wy w swo­je ręce i zacząć mówić o ner­kach wię­cej i na sze­ro­ką ska­lę!

Czas na ner­ki! Zmia­ny w pro­gra­mie leko­wym wśród prio­ry­te­tów na rok 2021?

W przy­pad­ku pacjen­tów, u któ­rych cho­ro­ba zosta­ła roz­po­zna­na w sta­dium zaawan­so­wa­nym, czy­li roz­sie­wu do innych narzą­dów, sto­su­je się lecze­nie onko­lo­gicz­ne, immu­no­te­ra­pię lub lecze­nie celo­wa­ne.

W przy­pad­ku raka ner­ki o wyso­kim stop­niu zaawan­so­wa­nia nadzie­ję na popra­wę wyni­ków lecze­nia wią­że się z zasto­so­wa­niem nowych leków nale­żą­cych do tzw. tera­pii celo­wa­nej mole­ku­lar­nie oraz immu­no­te­ra­pii nowo­two­rów. Immu­no­te­ra­pia, któ­ra sta­no­wi nie­rzad­ko ostat­nią szan­sę na zamia­nę cho­ro­by śmier­tel­nej w scho­rze­nie prze­wle­kłe, opie­ra się na reak­ty­wa­cji ukła­du odpor­no­ścio­we­go pacjen­ta do wal­ki z nowo­two­rem. Taka tech­no­lo­gia weszła już do codzien­nej prak­ty­ki jako stan­dard lecze­nia. Nie­ste­ty cho­rzy w Pol­sce od ponad dwóch lat mają dostęp do pro­gra­mu leko­we­go dopie­ro w II linii lecze­nia raka jasno­ko­mór­ko­we­go ner­ki.

– W tym obsza­rze ist­nie­je koniecz­ność wpro­wa­dze­nia zmian w pro­gra­mie leko­wym – pod­kre­śla Prof. dr hab. n. med. Paweł Wiech­no. Tera­pia sko­ja­rzo­na w połą­cze­niu niwo­lu­ma­bu z ipi­li­mu­ma­bem lub leku kom­pe­tent­ne­go immu­no­lo­gicz­nie i inhi­bi­to­rów kinaz powin­ny zostać wpro­wa­dzo­ne do I linii lecze­nia i być płat­ne ze środ­ków publicz­nych, ponie­waż dla znacz­nej czę­ści cho­rych jest to naj­sku­tecz­niej­sza tera­pia. Potrzeb­na jest jed­nak więk­sza pra­ca nad całym pro­gra­mem leko­wym, któ­ry w mojej opi­nii obec­nie nie przy­sta­je do aktu­al­nej wie­dzy – doda­je onko­log.

Zarów­no pacjen­ci, jak i spe­cja­li­ści cze­ka­ją obec­nie na moż­li­wość zasto­so­wa­nia immu­no­te­ra­pii dwu­le­ko­wej oraz immu­no­te­ra­pii sko­ja­rzo­nej z inhi­bi­to­ra­mi kinaz tyra­zy­no­wych na pierw­szym eta­pie lecze­nia, na co nacisk kła­dą zale­ce­nia mię­dzy­na­ro­do­wych towa­rzystw nauko­wych, w tym Euro­pej­skie­go Towa­rzy­stwa Onko­lo­gii Medycz­nej (ESMO), ale też Pol­skie Towa­rzy­stwo Onko­lo­gii Kli­nicz­nej.

Pol­skie Ama­zon­ki Ruch Spo­łecz­ny przy wspar­ciu eks­per­tów inten­sy­fi­ku­ją zaś swo­je dzia­ła­nia edu­ka­cyj­ne, nie tra­cąc tym samym nadziei na zmia­ny na rzecz zdro­wia pacjen­tów!

Patro­nat nad kam­pa­nią „Ner­ka jest mod­na” obję­ło Pol­skie Towa­rzy­stwo Uro­lo­gicz­ne oraz Pol­skie Towa­rzy­stwo Onko­lo­gicz­ne.

Wię­cej infor­ma­cji o kam­pa­nii zna­leźć moż­na na stro­nie PARS – Pol­skie Ama­zon­ki Ruch Spo­łecz­ny oraz na Face­bo­oku.