Hipoglikemia – nie musisz z nią żyć!

Hipo­gli­ke­mia, czy­li nie­do­cu­krze­nie, to jed­no z naj­czę­ściej wystę­pu­ją­cych ostrych powi­kłań cukrzy­cy. Nie­mal 1/3 cukrzy­ków dekla­ru­je strach przed moż­li­wo­ścią wystą­pie­nia jej epi­zo­du.1 Wśród leka­rzy i pacjen­tów nadal panu­je prze­ko­na­nie, że zja­wi­sko hipo­gli­ke­mii nie­ro­ze­rwal­nie wią­że się z cukrzy­cą i nale­ży się z nim pogo­dzić. Współ­cze­sna medy­cy­na ofe­ru­je jed­nak na tyle nowo­cze­sne lecze­nie, że pacjent może sku­tecz­nie kon­tro­lo­wać poziom cukru nie tyl­ko w kon­tek­ście za wyso­kich pozio­mów, ale rów­nież za niskich. Ozna­cza to, że ryzy­ko wystą­pie­nia hipo­gli­ke­mii da się sku­tecz­nie zmi­ni­ma­li­zo­wać, a dzię­ki temu popra­wić jakość życia cho­re­go.

W Pol­sce żyje pra­wie 3 mln cho­rych na cukrzy­cę, wśród któ­rych więk­szość sta­no­wią pacjen­ci z cukrzy­cą typu 2. Cukrzy­ca kosz­tu­je pań­stwo co naj­mniej 7 miliar­dów zło­tych rocz­nie, z cze­go poło­wa to koszt lecze­nia jej powi­kłań. Oso­by z nie­kon­tro­lo­wa­ną cukrzy­cą bar­dzo czę­sto cier­pią z powo­du hipo­gli­ke­mii, czy­li nie­do­cu­krze­nia.2

Cho­rzy czę­sto nie mają świa­do­mo­ści, że doświad­cza­ją pierw­szych obja­wów hipo­gli­ke­mii – odczu­wa­ją np. wzmo­żo­ny nie­po­kój i drże­nie koń­czyn, ale nie łączą tego sta­nu z nie­do­cu­krze­niem. W efek­cie docho­dzi do obja­wów neu­ro­lo­gicz­nych – np. kło­po­tów z mówie­niem i wzro­kiem.3 To poważ­ny pro­blem, ponie­waż krót­ko i dłu­go­trwa­łe skut­ki hipo­gli­ke­mii wią­żą się z dotkli­wy­mi kon­se­kwen­cja­mi – utra­tą wzro­ku, dys­funk­cją pro­ce­sów poznaw­czych, zawa­łem mię­śnia ser­co­we­go, nad­ci­śnie­niem tęt­ni­czym oraz sze­re­giem pro­ble­mów spo­łecz­nych, kło­po­ta­mi ze snem i utrzy­ma­niem rów­no­wa­gi, cią­głym zmę­cze­niem, ryzy­kiem utra­ty pra­cy, a nawet zaka­zem pro­wa­dze­nia pojaz­dów.2

Rocz­na licz­ba epi­zo­dów hipo­gli­ke­mii się­ga pra­wie 220 000 przy­pad­ków, co poka­zu­je ska­lę pro­ble­mu.2 Hipo­gli­ke­mie powo­du­ją obni­że­nie pro­duk­tyw­no­ści pacjen­ta, a tak­że, co nie zawsze jest oczy­wi­ste mają wpływ na rela­cje cho­re­go z bli­ski­mi. Pod­su­mo­wu­jąc — hipo­gli­ke­mia, jako ostre powi­kła­nie cukrzy­cy sta­no­wi czyn­nik istot­nie wpły­wa­ją­cy na jakość życia i kosz­ty.1

Im cięż­szy prze­bieg epi­zo­du hipo­gli­ke­mii, tym wyż­sze są kosz­ty zwią­za­ne z koniecz­no­ścią tera­pii, któ­re wyni­ka­ją z potrze­by zasto­so­wa­nia lecze­nia far­ma­ko­lo­gicz­ne­go oraz hospi­ta­li­za­cji. Kosz­ty hipo­gli­ke­mii to ok. 30 milio­nów zło­tych rocz­nie. Ponad­to, u pacjen­tów regu­lar­nie doświad­cza­ją­cych cięż­kich epi­zo­dów hipo­gli­ke­mii, bada­nia potwier­dzi­ły sze­ścio­krot­ny wzrost ryzy­ka zgo­nu spo­wo­do­wa­ne­go cukrzy­cą4 – mówi prof. dr hab. n. med. Doro­ta Zozu­liń­ska-Ziół­kie­wicz, pre­zes Pol­skie­go Towa­rzy­stwa Dia­be­to­lo­gicz­ne­go.

Sku­tecz­ne lecze­nie bez ryzy­ka nie­do­cu­krzeń

Na szczę­ście współ­cze­sne lecze­nie cukrzy­cy typu 2 ofe­ru­je tera­pie, dzię­ki któ­rym moż­li­we jest kon­tro­lo­wa­nie gli­ke­mii nie tyl­ko w kon­tek­ście za wyso­kich war­to­ści, ale rów­nież za niskich. Dzię­ki temu pacjent ma na tyle usta­bi­li­zo­wa­ne war­to­ści gli­ke­mii, że do mini­mum zmniej­sza się ryzy­ko nie­do­cu­krzeń, a w kon­se­kwen­cji ryzy­ko nie­ko­rzyst­nych następstw hipo­gli­ke­mii. Pro­ble­mem jest jed­nak prze­ko­na­nie, że hipo­gli­ke­mia jest nie­od­łącz­nie zwią­za­na z cukrzy­cą. – Naj­now­sze pre­pa­ra­ty insu­li­ny pozwa­la­ją na bez­piecz­niej­sze osią­gnię­cie doce­lo­wych war­to­ści gli­ke­mii. Ana­lo­gi GLP‑1 i flo­zy­ny, bez­piecz­ne pod wzglę­dem ryzy­ka hipo­gli­ke­mii, pozwa­la­ją kon­tro­lo­wać masę cia­ła pacjen­ta oraz zmniej­szać ryzy­ko wystą­pie­nia poważ­nych powi­kłań ser­co­wo-naczy­nio­wych i nie­ko­rzyst­nych następstw zwią­za­nych z nie­wy­dol­no­ścią ser­ca i prze­wle­kłą cho­ro­bą nerek. Co waż­ne, wie­le z tych leków w cią­gu ostat­nich dwóch lat zosta­ło obję­tych refun­da­cją, dzię­ki temu wybra­ne gru­py pacjen­tów mają do nich uła­twio­ny dostęp. Nie­ste­ty limi­to­wa­nie refun­da­cyj­ne nie pozwa­la na sto­so­wa­nie ana­lo­gów GLP‑1 i flo­zyn u wie­lu cho­rych ze wska­za­niem kli­nicz­nym do ich sto­so­wa­nia. Waż­ne, aby pomi­mo pan­de­mii, pacjen­ci byli w kon­tak­cie z leka­rzem — mówi prof. dr hab. n. med. Doro­ta Zozu­liń­ska-Ziół­kie­wicz.

Hipo­gli­ke­mia wciąż budzi strach

Pra­wie 30% pacjen­tów dekla­ru­je strach przed hipo­gli­ke­mią. — Jako leka­rze zauwa­ża­my, że nie­któ­rzy cho­rzy, któ­rzy chcąc unik­nąć epi­zo­du hipo­gli­ke­mii, czę­sto z pre­me­dy­ta­cją przyj­mu­ją insu­li­nę o innej porze lub nawet pomi­ja­ją jej daw­kę — tłu­ma­czy prof. Zozu­liń­ska-Ziół­kie­wicz. Pro­blem jest poważ­ny szcze­gól­nie w obec­nej sytu­acji, gdy na świe­cie sza­le­je pan­de­mia koro­na­wi­ru­sa. — Cukrzy­ca jest cho­ro­ba prze­wle­kłą i nie znik­nie w magicz­ny spo­sób pod­czas pan­de­mii. Musi­my pamię­tać o pra­wi­dło­wej die­cie, aktyw­no­ści fizycz­nej, przyj­mo­wa­niu leków oraz o regu­lar­nej kon­tro­li cukru. Cho­rzy muszą zgła­szać się do leka­rza i kon­sul­to­wać wyni­ki – jeśli wizy­ta u leka­rza nie jest moż­li­wa, to powin­ni sko­rzy­stać z tele­po­ra­dy. Ape­lu­ję do naszych pacjen­tów z cukrzy­cą, aby dba­li o sie­bie nawet bar­dziej niż przed poja­wie­niem się koro­na­wi­ru­sa — mówi prof. Zozu­liń­ska-Ziół­kie­wicz.

1 Fear of hypo­gly­ce­mia and its deter­mi­nants in insu­lin-tre­ated patients with type 2 dia­be­tes mel­li­tus: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4578497/ ostat­ni dostęp: wrze­sień 2020

2 Raport „Cukrzy­ca – ukry­ta pan­de­mia”: http://www.pfed.org.pl/uploads/1/9/9/8/19983953/cukrzycaukrytapandemia2014.pdf, ostat­ni dostęp: wrze­sień 2020

3 Szad­kow­ska A. Ostre sta­ny w cukrzy­cy. Fami­ly Medi­ci­ne & Pri­ma­ry Care Review, ostat­ni dostęp: wrze­sień 2020

4 Hypo­gly­ce­mia: The neglec­ted com­pli­ca­tion, San­jay Kal­ra, Jagat Jyoti Mukher­jee, Sub­ra­ma­nium Ven­ka­ta­ra­man, Gana­pa­thi Ban­twal, Sheh­la Sha­ikh, Ban­shi Saboo, Ashok Kumar Das, and Amba­dy Rama­chan­dran; Indian J Endo­cri­nol Metab: http://www.ijem.in/article.asp?issn=2230–8210;year=2013;volume=17;issue=5;spage=819;epage=834;aulast=Kalra ostat­ni dostęp: wrze­sień 2020