Popraw kondycję swoich płuc!

Ćwi­cze­nia odde­cho­we nie tyl­ko dla cho­rych na POChP

Jed­nym z nie­zwy­kle waż­nych ele­men­tów lecze­nia cho­rych na POChP (prze­wle­kłą obtu­ra­cyj­ną cho­ro­bę płuc) są ćwi­cze­nia odde­cho­we. Ich zada­niem jest wzmoc­nie­nie mię­śni odde­cho­wych, a co za tym idzie uspraw­nie­nie pro­ce­su oddy­cha­nia. Ćwi­cze­nia te mogą być tak­że pomoc­ne w codzien­nym funk­cjo­no­wa­niu każ­de­go z nas, szcze­gól­nie jeśli prze­szli­śmy w ostat­nim cza­sie infek­cje, mogą­ce osła­bić układ odde­cho­wy.

Począ­tek nowe­go roku to dla wie­lu osób czas podej­mo­wa­nia nowych wyzwań, robie­nia pla­nów. Część z nich doty­czy popra­wy kon­dy­cji fizycz­nej. Rzad­ko jed­nak zasta­na­wia­my się, jak waż­ny dla funk­cjo­no­wa­nia całe­go orga­ni­zmu jest oddech. Tym­cza­sem, pra­wi­dło­wo wyko­ny­wa­ny, dla efek­tyw­ne­go dostar­cza­nia tle­nu do orga­ni­zmu, może wpły­wać na obni­że­nie pozio­mu stre­su, wzmoc­nie­nie odpor­no­ści, zmniej­sze­nie ryzy­ka zacho­ro­wa­nia na cho­ro­by prze­wle­kłe. Ponad 70 proc. zbęd­nych sub­stan­cji i tok­syn jest usu­wa­nych wraz z wyde­chem. Dłu­gi i głę­bo­ki wdech może przy­czy­nić się do opóź­nie­nia pro­ce­su sta­rze­nia i uspraw­nia pra­cę ukła­du lim­fa­tycz­ne­go. Oddy­cha­nie jest dla nas natu­ral­ną, auto­ma­tycz­ną czyn­no­ścią, dla­te­go na co dzień nie zasta­na­wia­my się, w jaki spo­sób wyko­nu­je­my wde­chy i wyde­chy. War­to jed­nak przyj­rzeć się tech­ni­ce odde­chu i w razie potrze­by ją uspraw­nić. Może­my zro­bić to, wyko­nu­jąc pro­ste ćwi­cze­nia, któ­re popra­wią rów­nież wydol­ność orga­ni­zmu i tole­ran­cję wysił­ku fizycz­ne­go. Takie ćwi­cze­nia zale­ca­ne są zarów­no oso­bom zdro­wym, jak i pacjen­tom zma­ga­ją­cym się z cho­ro­ba­mi ukła­du odde­cho­we­go. Mogą oka­zać się tak­że przy­dat­ne dla tych z nas, któ­rzy w ostat­nim cza­sie prze­szli infek­cję wiru­so­wą – pra­wi­dło­wo i regu­lar­nie wyko­ny­wa­ne ćwi­cze­nia odde­cho­we pozwa­la­ją zmniej­szyć ryzy­ko powi­kłań po prze­by­tej cho­ro­bie.

Ćwi­cze­nia odde­cho­we – zadbaj o swo­je płu­ca

Umie­jęt­ność pra­wi­dło­we­go oddy­cha­nia i wen­ty­la­cji płuc, a tak­że odpo­wied­ni tre­ning mię­śni odde­cho­wych mogą przy­czy­nić się do popra­wy kom­for­tu życia osób cier­pią­cych na róż­ne scho­rze­nia płuc, jak rów­nież osób zdro­wych. Waż­ną zasa­dą jest to, że wdech powi­nien być zawsze wyko­ny­wa­ny przez nos, a wydech, mak­sy­mal­nie wydłu­żo­ny, przez usta. Przed ćwi­cze­nia­mi istot­ne jest rów­nież roz­luź­nie­nie mię­śni, żeby zapo­biec ich nie­po­trzeb­ne­mu napię­ciu i zwięk­szo­ne­mu wysił­ko­wi odde­cho­we­mu. Poni­żej przed­sta­wia­my kil­ka ćwi­czeń, któ­re moż­na wyko­ny­wać samo­dziel­nie w domu. Oso­by cho­ru­ją­ce na POChP, a tak­że pacjen­ci, któ­rzy nie­daw­no zma­ga­li się z infek­cją wiru­so­wą powin­ny dobrać je do swo­ich potrzeb i moż­li­wo­ści, naj­le­piej po kon­sul­ta­cji z leka­rzem.

Oddy­cha­nie przez „zasznu­ro­wa­ne” usta. Ułóż usta jak do gwiz­da­nia. Powo­li wcią­gaj powie­trze przez nos, aż do mak­sy­mal­ne­go napeł­nie­nia płuc. Wypusz­czaj powie­trze powo­li, jed­no­staj­nie, przez zwę­żo­ne usta. Wydech powi­nien trwać dwu­krot­nie dłu­żej niż wdech. Ćwi­cze­nie powtórz 4–5 razy. Umoż­li­wia ono nabra­nie więk­szej ilo­ści powie­trza do płuc przy mniej­szym wysił­ku, popra­wia efek­tyw­ność wyde­chu i zapo­bie­ga zapa­da­niu się oskrze­li pod­czas wyde­chu. Zmniej­sza czę­stość odde­chów, dusz­ność i popra­wia utle­no­wa­nie krwi.

Oddy­cha­nie prze­po­no­we. Połóż się na pod­ło­dze lub macie na ple­cach, nogi ugnij w kola­nach. Na brzu­chu połóż nie­wiel­ki cię­żar, np. książ­kę. Wyko­naj wdech uno­sząc brzuch. Nie pod­noś gór­nej czę­ści klat­ki pier­sio­wej. Wydy­cha­jąc powie­trze aktyw­nie wcią­gaj mię­śnie brzu­cha. Ćwi­cze­nie powtórz 4–5 razy.

Oddy­cha­nie z opo­ro­wym wde­chem. Usiądź na krze­śle przy sto­le. Postaw na nim zapa­lo­ną świecz­kę w odle­gło­ści ok. 15 cm od twa­rzy. Połóż jed­ną rękę na brzu­chu, weź wdech. Następ­nie powo­li i jed­no­staj­nie wydy­chaj powie­trze tak, by cały czas pło­mień świe­cy był odchy­lo­ny. Ćwicz ok. 3 minut. Każ­de­go dnia stop­nio­wo zwięk­szaj odle­głość mię­dzy świe­cą a usta­mi (aż do kil­ku­dzie­się­ciu cen­ty­me­trów).

Dmu­cha­nie przez rur­kę od butel­ki z wodą. Postaw na sto­le butel­kę napeł­nio­ną do poło­wy wodą. Usiądź na krze­śle. Zanurz rur­kę w wodzie. Weź wdech, a wydech wyko­naj przez rur­kę. Sta­raj się, aby powsta­ją­ce bań­ki powie­trza były w wodzie jak naj­dłu­żej. Powtórz ćwi­cze­nie 4–5 razy. Zwięk­sza ono siłę i wytrzy­ma­łość mię­śni odde­cho­wych. Pod­czas ćwi­cze­nia opór sta­wia­ny przez wodę wyma­ga akty­wi­za­cji dodat­ko­wych mię­śni odde­cho­wych klat­ki pier­sio­wej, co skut­ku­je popra­wą ich spraw­no­ści.

Pro­ble­my z oddy­cha­niem? Skon­sul­tuj z leka­rzem

Włą­cze­nie ćwi­czeń odde­cho­wych do listy codzien­nych czyn­no­ści może nauczy

nas świa­do­mej obser­wa­cji odde­chu. Jest to nie­zwy­kle istot­ne we wcze­snej dia­gno­sty­ce cho­rób ukła­du odde­cho­we­go, takich jak np. POChP. Prze­wle­kła obtu­ra­cyj­na cho­ro­ba płuc to scho­rze­nie cha­rak­te­ry­zu­ją­ce się cał­ko­wi­cie nie­od­wra­cal­nym ogra­ni­cze­niem prze­pły­wu powie­trza przez dro­gi odde­cho­we. Ogra­ni­cze­nie to jest zwy­kle postę­pu­ją­ce i wią­że się z nie­pra­wi­dło­wą odpo­wie­dzią zapal­ną płuc. W Pol­sce na POChP cho­ru­je oko­ło 2–3 milio­ny osób, a tyl­ko ¼ spo­śród nich to pacjen­ci zdia­gno­zo­wa­ni. Jeśli więc wystę­pu­ją u nas jakie­kol­wiek symp­to­my cho­ro­by, zauwa­ży­my u sie­bie gor­szą tole­ran­cję wysił­ku, dusz­ność czy dusz­ność wysił­ko­wą, nale­ży udać się do spe­cja­li­sty. Nie­ste­ty wie­le osób odkła­da wizy­tę sądząc, że gor­sza wydol­ność to wynik pode­szłe­go wie­ku. Z tego powo­du czę­sto dia­gno­zu­je­my pacjen­tów w zaawan­so­wa­nym sta­dium cho­ro­by. Głów­ny­mi wino­waj­ca­mi roz­wo­ju POChP są przede wszyst­kim: pale­nie tyto­niu – czyn­ne i bier­ne, pra­ca w zapy­le­niu i zady­mie­niu, infek­cje ukła­du odde­cho­we­go oraz pre­dys­po­zy­cje gene­tycz­ne – mówił prof. dr hab. n. med. Adam Ant­czak – Kie­row­nik Kli­ni­ki Pul­mo­no­lo­gii Ogól­nej i Onko­lo­gicz­nej Uni­wer­sy­te­tu Medycz­ne­go w Łodzi, pod­czas kon­fe­ren­cji zor­ga­ni­zo­wa­nej z oka­zji Świa­to­we­go Dnia POChP w ramach kam­pa­nii „Płu­ca Pol­ski”.

Jeśli zatem, wyko­nu­jąc ćwi­cze­nia odde­cho­we, zauwa­ży­cie u sie­bie pierw­sze nie­po­ko­ją­ce symp­to­my cho­ro­by, nie war­to zwle­kać tyl­ko pil­nie skon­sul­to­wać się z leka­rzem.

***

Kam­pa­nia Płu­ca Pol­ski ma na celu pod­no­sze­nie świa­do­mo­ści spo­łe­czeń­stwa na temat cho­rób płuc, m.in. prze­wle­kłej obtu­ra­cyj­nej cho­ro­by płuc (POChP) i idio­pa­tycz­ne­go włók­nie­nia płuc (IPF). Waż­nym ele­men­tem jest zwró­ce­nie uwa­gi opi­nii publicz­nej na zagro­że­nia, ryzy­ko i kon­se­kwen­cje, jakie nio­są ze sobą te scho­rze­nia. Z powo­du niskiej świa­do­mo­ści, pacjen­ci czę­sto zgła­sza­ją się do leka­rza już w zaawan­so­wa­nym sta­dium cho­ro­by, a obja­wy czę­sto mylą ze sła­bą kon­dy­cją. Eks­per­ci pod­kre­śla­ją, iż wcze­sne roz­po­zna­nie cho­rób jest warun­kiem szyb­kie­go pod­ję­cia tera­pii, któ­ra może spo­wol­nić pro­ces roz­wo­ju dole­gli­wo­ści, popra­wić jakość życia pacjen­ta i zapo­biec przed­wcze­snym zgo­nom. Wię­cej infor­ma­cji na temat ćwi­czeń w prze­bie­gu POChP moż­na zna­leźć na stro­nie: https://plucapolski.pl/u/pdf/Poradnik-z-Cwiczeniami-Dla-Chorych-Na-POChP.pdf