Spadek konsumpcji jabłek – jak możemy temu przeciwdziałać?

Od lat 90. XX wie­ku moż­na zaob­ser­wo­wać ten­den­cję zniż­ko­wą w kon­sump­cji jabłek. O ile w 2000 roku spo­ży­cie wyno­si­ło mniej wię­cej 20 kg/osobę, to już w 2022 roku zale­d­wie 11 kg[1]. Mimo to z badań prze­pro­wa­dzo­nych przez Kan­tar Pol­ska wyni­ka, że naj­chęt­niej spo­ży­wa­nym w Pol­sce owo­cem jest nadal jabł­ko, a w roku 2023 ich sprze­daż ponow­nie poszła w górę, by w grud­niu osią­gnąć poziom nie­mal­że 29 mln^[2]. Jed­ną z kam­pa­nii pro­mu­ją­cych jedze­nie jabłek jest euro­pej­ski pro­gram GOOD MOVE.

„Ten­den­cja spad­ko­wa w spo­ży­ciu jabłek w Pol­sce może wyni­kać z obec­no­ści na ryn­ku kra­jo­wym coraz więk­szej licz­by innych owo­ców, w tym owo­ców egzo­tycz­nych. Nie zna­czy to jed­nak, że Pola­cy prze­sta­ją jeść jabł­ka. Z badań wyni­ka bowiem, że nadal nale­żą one do naj­czę­ściej kupo­wa­nych owo­ców w Pol­sce. Ich udział w struk­tu­rze spo­ży­cia wyno­si oko­ło ¼” – tłu­ma­czy Karo­li­na Kamiń­ska, Sto­wa­rzy­sze­nie Pol­skich Dys­try­bu­to­rów Owo­ców i Warzyw „Unia Owo­co­wa”.

Pol­ska jest w tej chwi­li naj­więk­szym pro­du­cen­tem jabłek w całej Unii Euro­pej­skiej, a czwar­tym na świe­cie^[3]. Popyt na pol­skie owo­ce jest duży i zdo­by­wa­ją one coraz to nowe ryn­ki, co nie powin­no niko­go dzi­wić. W sezo­nie 2022 eks­port jabłek utrzy­my­wał się na pozio­mie oko­ło 1,2 milio­na ton. Pod­czas gdy ich pro­duk­cja, jak wyni­ka z danych GUS, w 2022 roku wynio­sła 4,2 milio­na ton^[4].

GOOD MOVE – Trzy­maj for­mę i postaw na pol­skie owo­ce

Euro­pej­ski pro­gram GOOD MOVE jest skie­ro­wa­ny do osób w prze­dzia­le wie­ko­wym od 18 do 34 lat. Pro­jekt pro­mu­je wła­ści­we prak­ty­ki żywie­nio­we zgod­nie z Bia­łą Księ­gą Komi­sji Euro­pej­skiej, stra­te­gią doty­czą­cą żywie­nia, nad­wa­gi i oty­ło­ści w kon­tek­ście pro­ble­mów zdro­wot­nych. Wpływ nawy­ków żywie­nio­wych na prze­wle­kłe cho­ro­by nie­za­kaź­ne (NCD), jak, np. cukrzy­ca, cho­ro­by ser­ca, uda­ry, nowo­two­ry i oty­łość jest sze­ro­ko bada­na od prze­szło kil­ku­dzie­się­ciu lat. Z kolei bada­nia epi­de­mio­lo­gicz­ne poka­za­ły, że odpo­wied­nia die­ta poma­ga chro­nić przed nie­do­ży­wie­niem we wszyst­kich jego posta­ciach, a tak­że cho­ro­ba­mi nie­za­kaź­ny­mi (NCD) i zwięk­sza dłu­gość życia. Ist­nie­ją związ­ki przy­czy­no­we mię­dzy okre­ślo­ny­mi czyn­ni­ka­mi die­te­tycz­ny­mi (np. niską zawar­to­ścią owo­ców
i warzyw w die­cie) i cho­ro­ba­mi nie­za­kaź­ny­mi (np. udar lub rak jeli­ta gru­be­go).

„Choć czę­sto roz­pa­try­wa­ne osob­no i nie­za­leż­nie, nasze nawy­ki żywie­nio­we (i kon­tro­la ape­ty­tu) oraz nawy­ki zwią­za­ne z ruchem i snem są w rze­czy­wi­sto­ści bar­dzo ści­śle ze sobą powią­za­ne. Dziś jasne jest, że przy­ję­cie zdrow­szych nawy­ków rucho­wych, w szcze­gól­no­ści poprzez ogra­ni­cze­nie sie­dzą­ce­go try­bu życia, akty­wu­je wie­le mecha­ni­zmów poznaw­czych i fizjo­lo­gicz­nych, któ­re uła­twią przy­ję­cie lep­szej die­ty, lepiej dosto­so­wa­nej do moich potrzeb i zdro­wia” – mówi David THIVEL, Dok­tor Fizjo­lo­gii wysił­ku fizycz­ne­go i żywie­nia czło­wie­ka oraz nauk o zdro­wiu, Pro­fe­sor na Uni­wer­sy­te­cie Cler­mont-Auver­gne.

Pomi­mo takiej wagi dowo­dów, zwięk­szo­na pro­duk­cja prze­two­rzo­nej żyw­no­ści, szyb­ka urba­ni­za­cja
i zmie­nia­ją­cy się styl życia dopro­wa­dzi­ły do ​​zmia­ny spo­so­bu żywie­nia oraz wzor­ców zacho­ro­wań na całym świe­cie i więk­szą czę­stość wystę­po­wa­nia cho­rób nie­za­kaź­nych.

„Głów­nym zało­że­niem pro­jek­tu GOOD MOVE jest pro­pa­go­wa­niem zdro­we­go sty­lu życia wśród mło­dych. Nasze dzia­ła­nia mają na celu poka­za­nie, jak dobre nawy­ki żywie­nio­we i rucho­we są w sta­nie odmie­nić codzien­ne funk­cjo­no­wa­nie. Waż­nym ele­men­tem kam­pa­nii jest pol­skie jabł­ko” – mówi Karo­li­na Kamiń­ska, Sto­wa­rzy­sze­nie Pol­skich Dys­try­bu­to­rów Owo­ców i Warzyw „Unia Owo­co­wa”.
„W tym roku zaan­ga­żo­wa­li­śmy się w sze­reg imprez spor­to­wych, w tym m.in. 46. Natio­na­le-Neder­lan­den Mara­ton War­szaw­ski, pod­czas któ­re­go roz­da­wa­li­śmy pysz­ne pol­skie jabł­ka uczest­ni­kom i kibi­com, a tak­że roz­ma­wia­li­śmy o zdro­wych nawy­kach dnia codzien­ne­go” – doda­je.

Zgod­nie z hasłem kam­pa­nii – Trzy­maj for­mę – war­to pamię­tać, że napraw­dę trze­ba tak nie­wie­le, by być w dobrej kon­dy­cji fizycz­nej. Tak na przy­kład zamie­nić win­dę na scho­dy czy dłu­gie sie­dze­nie przed tele­wi­zo­rem na prze­jażdż­kę rowe­ro­wą. Waż­nym aspek­tem kam­pa­nii jest tak­że die­ta, a co za tym idzie owo­ce i warzy­wa, w tym pol­skie jabł­ka, któ­re mają ogrom­ny wpływ na samo­po­czu­cie i zdro­wie.

„Dzię­ki swo­je­mu skła­do­wi odżyw­cze­mu owo­ce i warzy­wa w znacz­nym stop­niu przy­czy­nia­ją się do pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia orga­ni­zmu. Boga­te w poli­fe­no­le, błon­nik, wita­mi­ny i mine­ra­ły, a tak­że węglo­wo­da­ny, poma­ga­ją zop­ty­ma­li­zo­wać rege­ne­ra­cję, regu­lu­ją meta­bo­lizm ener­ge­tycz­ny, popra­wia­ją zdro­wie kości i zwięk­sza­ją zdol­ność do wysił­ku wytrzy­ma­ło­ścio­we­go. Regu­lar­ne, codzien­ne spo­ży­wa­nie jest naj­lep­szą odpo­wie­dzią na nie­uza­sad­nio­ną suple­men­ta­cję, któ­ra cza­sa­mi może mieć szko­dli­we skut­ki” – mówi Mathieu JOUYS, Die­te­tyk, Fran­cu­ska Fede­ra­cja Lek­ko­atle­tycz­na. „Pod­su­mo­wu­jąc, owo­ce i warzy­wa przy­czy­nia­ją się do dobre­go samo­po­czu­cia i poma­ga­ją popra­wić wydol­ność fizycz­ną, umoż­li­wia­jąc „zosta­nie mistrzem same­go sie­bie!” – doda­je.

Wybierz jabł­ko na dru­gie śnia­da­nie

Obok kam­pa­nii GOOD MOVE nie­zwy­kle istot­ną rolę odgry­wa pro­jekt Jed­no jabł­ko dzien­nie Towa­rzy­stwa Roz­wo­ju Sadów Kar­ło­wych, któ­re­go celem jest zwięk­sze­nie spo­ży­cia kra­jo­wych jabłek, a tak­że poka­za­nie ich jako ele­men­tu nie­zbęd­ne­go w codzien­nym życiu. Co za tym idzie orga­ni­za­to­rzy kam­pa­nii chcą stwo­rzyć w spo­łe­czeń­stwie nawyk kon­sump­cji jabłek o okre­ślo­nej porze dnia.

Jak wyni­ka z prze­pro­wa­dzo­nych przez Kan­tar Pol­ska badań aż 52 proc. Pola­ków uwa­ża, że naj­lep­szym momen­tem na spo­ży­cie jabł­ka jest prze­dział cza­so­wy mię­dzy 09:00 a 13:00. Zaś dru­ga „pora na jabł­ko” przy­pa­da na pod­wie­czo­rek, czy­li od 15:00 do 17:00[5].

Waż­nym momen­tem kam­pa­nii Jed­no jabł­ko dzien­nie był event, któ­ry odbył się 15. wrze­śnia br. Była to pró­ba usta­no­wie­nia rekor­du w kate­go­rii „Naj­wię­cej osób jedzą­cych jabł­ka jed­no­cze­śnie”. Całe wyda­rze­nie mia­ło miej­sce w War­sza­wie na bło­niach PGE Sta­dio­nu Naro­do­we­go. Wszyst­ko to w ramach Naro­do­we­go Dnia Spor­tu.

Ale to nie wszyst­ko

Myśląc jabł­ka, war­to wspo­mnieć rów­nież o akcji „Poło­wa Suk­ce­su – pro­mo­cja spo­ży­cia owo­ców
i warzyw oraz ich prze­two­rów” sfi­nan­so­wa­nej z Fun­du­szu Pro­mo­cji Owo­ców i Warzyw. W pro­jek­cie wzię­ło udział 25 bran­żo­wych orga­ni­za­cji. Wspól­nie wypra­co­wa­ły one stra­te­gię pro­mo­cji pol­skich warzyw i owo­ców. Głów­ne dzia­ła­nia doty­czy­ły edu­ka­cji kon­su­men­tów w zakre­sie jedze­nia, m.in. jabłek. Ale pro­pa­go­wa­nie tak­że tzw. patrio­ty­zmu kon­su­menc­kie­go. To wszyst­ko mia­ło mieć pozy­tyw­ny wpływ na zwięk­sze­nie kon­sump­cji pol­skich owo­ców i warzyw. Orga­ni­za­to­rzy kam­pa­nii, zaini­cjo­wa­nej przez Kra­jo­wy Zwią­zek Grup Pro­du­cen­tów Owo­ców i Warzyw (KZG­PO­iW), przy­go­to­wa­li dla chęt­nych cykl szko­leń, a tak­że warsz­ta­tów.

„Dzię­ki takim dzia­ła­niom sadow­ni­ków oraz oso­bom sku­pio­nym wokół tema­tu zdro­we­go odży­wia­nia, jak GOOD MOVE czy 1 jabł­ko dzien­nie, moż­na obser­wo­wać w ostat­nich mie­sią­cach wzrost zain­te­re­so­wa­nia jabł­ka­mi wśród Pola­ków. Czas ten jest prze­ło­mo­wy, gdyż zaczę­to wresz­cie zauwa­żać wzrost kon­su­men­tów tych owo­ców od cza­sów pan­de­mii. Mogły mieć na to wpływ, oprócz kam­pa­nii, tak­że pro­te­sty sadow­ni­ków nama­wia­ją­ce do kupo­wa­nia pol­skich jabłek” – wyja­śnia Karo­li­na Kamiń­ska.

Kam­pa­nii pro­mu­ją­cych pol­skie jabł­ka jest jed­nak znacz­nie wię­cej, jak na przy­kład Wybie­ram Pol­skie Jabł­ka. To akcja reali­zo­wa­na w latach 2020 – 2021, ale nadal aktyw­na na kana­łach social media. Są to tyl­ko kolej­ne przy­kła­dy na to, jak ogrom­ną rolę odgry­wa pol­skie jabł­ko.

Wię­cej o pro­gra­mie GOOD MOVE na stro­nie — https://good-move.eu/pl/good-move-in-poland/

A tak­że na social mediach kam­pa­nii :

Insta­gram instagram.com/good_move_eu

Face­bo­ok facebook.com/profile.php?id=61557025402749

YouTu­be https://www.youtube.com/@Good_Move_eu

Tik­Tok https://www.tiktok.com/@good_move_eu

*Sfi­nan­so­wa­ne ze środ­ków UE. Wyra­żo­ne poglą­dy i opi­nie są jedy­nie opi­nia­mi auto­ra lub auto­rów
i nie­ko­niecz­nie odzwier­cie­dla­ją poglą­dy i opi­nie Unii Euro­pej­skiej lub Euro­pej­skiej Agen­cji Wyko­naw­czej ds. Badań Nauko­wych (REA). Unia Euro­pej­ska ani organ przy­zna­ją­cy dota­cję nie pono­szą za nie odpo­wie­dzial­no­ści.

[1] Link — https://1jablko.pl/347813-czy-da-sie-zwiekszyc-konsumpcje-jablek-w-polsce

[2] Bada­nie Kan­tar Pol­ska —  pt. Bada­nia kon­sump­cji warzyw i owo­ców 2020–2023 – powsta­łe na zle­ce­nie Kra­jo­we­go Związ­ku Grup Pro­du­cen­tów Owo­ców i Warzyw.

[3] Link — https://polskieradio24.pl/artykul/3252871,polska-jest-najwiekszym-producentem-jablek-w-ue-mamy-zarejestrowanych-ponad-70-odmian-jabloni

[4] Tam­że.

[5] Link — https://1jablko.pl/347813-czy-da-sie-zwiekszyc-konsumpcje-jablek-w-polsce