Zdrowe serce w każdym wieku
Profilaktyka chorób kardiologicznych wiąże się z ogólną dbałością o zdrowie oraz przestrzeganiem zaleceń lekarzy. Ważnym elementem takiej profilaktyki są również szczepienia ochronne dla osób w każdym wieku, w tym szczepienie przeciw grypie wykonywane co roku. Badania przeprowadzone w USA pokazują, iż w okresie jesienno-zimowym zwiększa się liczba udarów oraz zawałów, a nawet 1/4 z nich była poprzedzona zachorowaniem na grypę i zapaleniem płuc. Ryzyko zawału serca po potwierdzonej infekcji grypowej jest sześciokrotnie większe.
Powstanie choroby serca wiąże się z wieloma czynnikami, zarówno wrodzonymi, jak i środowiskowymi, można więc bez kłopotu wymienić takie, które mają udowodniony przez naukowców wpływ na kondycję tego organu. Są to przede wszystkim złe nawyki związane z paleniem papierosów, małą aktywnością fizyczną, siedzącym trybem życia oraz niezdrową dietą podnoszącą poziom cholesterolu we krwi. Lekarze kardiolodzy zalecają, obok wprowadzenia prozdrowotnych zmian, również ograniczenie sytuacji stresowych oraz pamiętanie o corocznym szczepieniu przeciw grypie:
„Zachorowanie na grypę może zwiększać ryzyko wystąpienia zawałów serca oraz zaostrzenie niewydolności serca. Według niektórych danych nawet 1/4 wszystkich zawałów może być poprzedzona infekcją układu oddechowego i grypą – powiedziała w rozmowie z portalem www.zaszczepsiewiedza.pl dr n. med. Anna Ścibisz, kardiolog ze Szpitala Medicover — Choroba ta jest groźna zarówno dla młodych osób, uważanych za zdrowe i nie cierpiących na choroby przewlekłe, jak i osób starszych. Do częstych kardiologicznych powikłań grypy należą zapalenie mięśnia sercowego i zapalenie osierdzia. Szczepienie przeciw grypie pozwala uniknąć groźnych powikłań”.
U pacjentów z niewydolnością serca w wyniku przebycia grypy może dojść nawet do zgonu, dlatego jest to grupa pacjentów, którym lekarze zalecają regularne szczepienia. Wspomniane wyżej zapalenie mięśnia sercowego oraz osierdzia może skutkować przewlekłą niewydolnością serca i po kilku latach powodować konieczność przeszczepu serca lub wspomagania jego pracy sztucznymi komorami:
„Ponieważ już po wakacjach rozpoczyna się okres zwiększonych zachorowań na przeziębienia i grypę, ważne, aby pacjenci pamiętali o tym, żeby nie lekceważyć objawów przeziębienia, poleżeć, nie chodzić do pracy, a w razie zaostrzenia objawów lub przedłużającej się choroby, udać się do lekarza”- przestrzega doktor Ścibisz.
Szczepienie przeciw grypie może więc nie tylko uchronić przed zachorowaniem i powikłaniami, w tym przed ryzykiem wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, zaostrzeniem chorób układu krążenia albo naczyń mózgowych. Badania naukowe potwierdzają jednoznacznie korzyści płynące ze szczepień przeciw grypie dla całej populacji, w tym pacjentów kardiologicznych. Badanie populacyjne przeprowadzone w południowym Tajwanie pokazało, że u pacjentów w wieku powyżej 65 lat szczepienia przeciwko grypie wiązały się ze spadkiem umieralności z powodu udaru mózgu o 65%; spadkiem umieralności z powodu zapalenia płuc o 53%; spadkiem umieralności z powodu chorób serca o 22%; spadkiem umieralności z powodu nadciśnienia tętniczego o 40%; spadkiem umieralności z powodu choroby niedokrwiennej serca o 26%. Lekarz rodzinny oraz geriatra Dominik Lewandowski, prezes Młodych Lekarzy Rodzinnych, przypomina o korzyściach szczepienia przeciwko grypie dla całej rodziny:
„Jeśli w naszym najbliższym otoczeniu jest noworodek lub osoba starsza, która ze względu na wiek lub z przyczyn zdrowotnych nie może się zaszczepić, warto pomyśleć o strategii kokonowej. Szczepimy wówczas wszystkich domowników zmniejszając ryzyko przeniesienia choroby na osobę nieszczepioną. Dotyczy to także szczepień przeciwko krztuścowi, który jest bardzo groźną chorobą dla małych dzieci i niezwykle uciążliwą dla osób starszych”.
Dla pacjentów kardiologicznych, obok grypy, istotna dla zachowania zdrowia jest ochrona przez wirusowym zapaleniem wątroby typu B i A (WZWB i WZWA), którą można uzyskać dzięki szczepieniom. Osoby starsze mogą również rozważyć szczepienie przeciwko pneumokokom oraz meningokokom. Szczepienie przeciw pneumokokom chroni osoby starsze i osoby z chorobami układu krążenia przed zachorowaniem na zapalenie płuc i inwazyjną chorobą pneumokokową. Powikłania tych chorób mogą nie tylko oznaczać długotrwałą hospitalizację, ale również śmierć.
Dorośli oraz seniorzy nie powinni również zapominać o regularnym sprawdzaniu stanu zdrowia podczas wizyt lekarskich, w tym kontrolowaniu, czy są odpowiednio chronione przed chorobami zakaźnymi:
„Kalendarz szczepień obowiązkowych kończy się w osiemnastym roku życia, ale dbałość o odpowiednią profilaktykę chorób zakaźnych nie kończy się nigdy — stwierdza lekarz Dominik Lewandowski — Ważna rola lekarzy rodzinnych polega na tym, aby przy każdej możliwej okazji przypominać pacjentom o szczepieniach zalecanych. W sezonie grypowym w gabinecie wywieszam moje zdjęcie ze szczepienia przeciw grypie w danym roku – zaciekawia to pacjentów oraz zachęca do podjęcia decyzji o takiej właśnie ochronie przed powikłaniami tej groźnej choroby. Osobom wątpiącym w skuteczność czy bezpieczeństwo szczepień powtarzam, iż są to najlepiej przebadane preparaty medyczne na rynku, których każda partia poddawana jest kontroli. Osoby starsze pamiętają jeszcze choroby wieku dziecięcego, przeciw którym dziś możemy się szczepić, na przykład odrę, świnkę, różyczkę. Pamiętają rówieśników, którzy przechorowanie polio przypłacili trwała niepełnosprawnością. Młodszym pokazuję mój przykład — lekarza, który się szczepi. Taka osobista postawa, to najlepszy sposób, aby zwiększyć zaufanie do szczepień, które są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej w każdym wieku”.
Zaszczep się wiedzą to akcja informacyjna i edukacyjna prowadzona od 2015 roku przez Związek Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA. Jest przewodnikiem po wiarygodnych i sprawdzonych informacjach dotyczących szczepień. Rzetelne i sprawdzone informacje na temat szczepień można znaleźć na stronie internetowej www.zaszczepsiewiedza.pl. Osoby stojące przed decyzją: „szczepić, czy nie szczepić?”, znajdą tu informacje sprawdzone przez autorytety wspierające akcję. Są wśród nich uznani eksperci oraz instytucje od lat zajmujące się wakcynologią.
Akcję „Zaszczep się wiedzą” wspierają: Centrum Zdrowia Dziecka, Fundacja Rozwoju Pediatrii, Krajowy konsultant w dziedzinie neonatologii, Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Polskie Towarzystwo Alergologiczne, Medicover Polska, Polskie Towarzystwo Higieniczne, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Polska Akademia Nauk, Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej, Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Krajowy konsultant w dziedzinie pediatrii, Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy.
