Powikłanie cukrzycy: groźne, ale można im zapobiec

Cukrzy­ca jest prze­wle­kłą cho­ro­bą, o cha­rak­te­rze postę­pu­ją­cym. Jeśli nie jest pra­wi­dło­wo kon­tro­lo­wa­na dłu­go utrzy­mu­ją­ce się zbyt duże stę­że­nie glu­ko­zy we krwi (hiper­gli­ke­mia) oraz znacz­ne waha­nia gli­ke­mii powo­du­ją zabu­rze­nie funk­cji i struk­tu­ry śród­błon­ka naczyń krwio­no­śnych, pro­wa­dząc do roz­wo­ju prze­wle­kłych powi­kłań, czy­li zmian cho­ro­bo­wych doty­czą­cych róż­nych narzą­dów. Świa­to­wa Orga­ni­za­cja Zdro­wia (WHO) sza­cu­je, że na świe­cie licz­ba zgo­nów, któ­rych przy­czy­ną są powi­kła­nia cukrzy­cy jest więk­sza niż licz­ba zgo­nów z powo­du AIDS, gruź­li­cy i mala­rii łącz­nie. Dla­te­go za głów­ny cel lecze­nia cukrzy­cy przy­ję­to zapo­bie­ga­nie roz­wo­jo­wi tych powi­kłań.

Do powi­kłań, któ­rych źró­dłem są uszko­dze­nia drob­nych naczyń krwio­no­śnych nale­żą:

reti­no­pa­tia cukrzy­co­wa – cho­ro­ba oczu spo­wo­do­wa­na uszko­dze­niem siat­ków­ki. Jeśli cukrzy­ca jest nie­sku­tecz­nie leczo­na może pro­wa­dzić do utra­ty wzro­ku.

nefro­pa­tia cukrzy­co­wa — cho­ro­ba nerek; przy bra­ku sku­tecz­ne­go lecze­nia może pro­wa­dzić
do cał­ko­wi­tej nie­wy­dol­no­ści nerek.

neu­ro­pa­tia cukrzy­co­wa – to cho­ro­ba ner­wów; może pro­wa­dzić do zabu­rzeń czu­cia, prze­czu­li­cy, zani­ków mię­śni, nie­do­wła­dów. Jest jed­ną z przy­czyn roz­wo­ju zespo­łu sto­py cukrzy­co­wej oraz impo­ten­cji u męż­czyzn.

Powi­kła­nia prze­wle­kłe, doty­czą­ce dużych naczyń krwio­no­śnych to:

cho­ro­ba wień­co­wa, zwięk­sza­ją­ca ryzy­ko zawa­łu ser­ca.

cho­ro­ba nie­do­krwien­na ośrod­ko­we­go ukła­du ner­wo­we­go, powo­du­ją­ca uszko­dze­nie mózgu.

miaż­dży­ca tęt­nic koń­czyn dol­nych zwięk­sza­ją­ca ryzy­ko zespo­łu sto­py cukrzy­co­wej i ampu­ta­cji koń­czyn dol­nych.

Powi­kła­nia kar­dio­lo­gicz­ne

Są naj­częst­szym powi­kła­niem cukrzy­cy typu 2. Pacjen­ci z cukrzy­cą są kil­ka­krot­ne bar­dziej obcią­że­ni ryzy­kiem wystą­pie­nia cho­ro­by nie­do­krwien­nej ser­ca niż oso­by o pra­wi­dło­wym stę­że­niu glu­ko­zy we krwi. Oko­ło 75–80% cho­rych na cukrzy­cę umie­ra z powo­du cho­rób ukła­du krą­że­nia.
Do naj­częst­szych powi­kłań kar­dio­lo­gicz­nych nale­żą: cho­ro­ba wień­co­wa (cho­ro­ba nie­do­krwien­na ser­ca), nie­wy­dol­ność ser­ca, cho­ro­ba tęt­nic obwo­do­wych, udar mózgu, zawał ser­ca.

Powi­kła­nia ner­ko­we

Przy­czy­ną nefro­pa­tii cukrzy­co­wej jest uszko­dze­nie kłę­busz­ków ner­ko­wych na sku­tek zbyt wyso­kie­go stę­że­nia glu­ko­zy we krwi. Zabu­rze­nia czyn­no­ści nerek to m.in. biał­ko­mocz, nad­ci­śnie­nie tęt­ni­cze, wzrost kre­aty­ni­ny i mocz­ni­ka we krwi. Nie­le­czo­na nefro­pa­tia pro­wa­dzi do cał­ko­wi­tej nie­wy­dol­no­ści nerek.

Powi­kła­nia oku­li­stycz­ne

Prze­wle­kła hiper­gli­ke­mia powo­du­je nie­ko­rzyst­ne zmia­ny w siat­ków­ce oka. Reti­no­pa­tia cukrzy­co­wa czę­sto wykry­wa­na jest zbyt póź­no, gdyż we wcze­snej fazie nie daje cha­rak­te­ry­stycz­nych obja­wów. Pro­wa­dzić może do nie­od­wra­cal­nej ura­ty wzro­ku.

Powi­kła­nia ze stro­ny ukła­du ner­wo­we­go i ampu­ta­cje

Wyso­kie stę­że­nie glu­ko­zy we krwi powo­du­je uszko­dze­nie ner­wów. Neu­ro­pa­tia cukrzy­co­wa obja­wia się uszko­dze­niem ner­wów czu­cio­wych (m.in. brak reak­cji na ból), ner­wów rucho­wych (m.in. zanik mię­śni) czy też ner­wów auto­no­micz­nych (szko­dli­wy wpływ na funk­cjo­no­wa­nie narzą­dów wewnętrz­nych). Jeśli do uszko­dze­nia ner­wów i naczyń krwio­no­śnych doj­dzie w obrę­bie koń­czy­ny dol­nej, może to skut­ko­wać wystą­pie­niem zespo­łu sto­py cukrzy­co­wej. Brak czu­cia powo­du­je, że drob­ne obtar­cia czy ska­le­cze­nia nie obja­wia­ją się bólem. Łatwo docho­dzi do zaka­że­nia, a pro­ces goje­nia się ran jest w cukrzy­cy trud­ny. Czę­stym następ­stwem jest owrzo­dze­nie tka­nek, defor­ma­cja sto­py. Przy zbyt póź­nym wykry­ciu zespo­łu sto­py cukrzy­co­wej jedy­nym ratun­kiem dla cho­re­go jest ampu­ta­cja koń­czy­ny.

Powi­kła­nia cukrzy­cy są nie­bez­piecz­ne dla zdro­wia i życia. Moż­na jed­nak sku­tecz­nie zapo­bie­gać ich roz­wi­ja­niu się. Naj­waż­niej­sze jest regu­lar­ne kon­tro­lo­wa­nie pozio­mu glu­ko­zy we krwi, dobrze dobra­na tera­pia far­ma­ko­lo­gicz­na oraz wła­ści­wa die­ta i odpo­wied­nia dla wie­ku daw­ka aktyw­no­ści fizycz­nej.

Wię­cej infor­ma­cji moż­na zwią­za­nych z obcho­da­mi Świa­to­we­go Dnia Cukrzy­cy moż­na zna­leźć na FB: https://www.facebook.com/10tysiecyKrokow

oraz na Twit­te­rze: @1Krokow

_________________________________________________

Ini­cja­to­rem obcho­dów Świa­to­we­go Dnia Cukrzy­cy jest Pol­skie Towa­rzy­stwo Dia­be­to­lo­gicz­ne

Patro­ni hono­ro­wi: Pol­skie Sto­wa­rzy­sze­nie Dia­be­ty­ków, Pol­ska Fede­ra­cja Edu­ka­cji w Dia­be­to­lo­gii, Towa­rzy­stwo Pomo­cy Dzie­ciom i Mło­dzie­ży z Cukrzy­cą, Sto­wa­rzy­sze­nie Edu­ka­cji Dia­be­to­lo­gicz­nej, Diabetycy.eu – Ogól­no­pol­ska Fede­ra­cja Orga­ni­za­cji Pomo­cy Dzie­ciom i Mło­dzie­ży Cho­rym na Cukrzy­cę, Sto­wa­rzy­sze­nie Reti­na AMD Pol­ska, Fun­da­cja Dia­be­cia­ki, Fun­da­cja Cukier­ko­wo, Fun­da­cja dla Dzie­ci z Cukrzy­cą.

Patro­ni medial­ni: Medonet.pl; mojacukrzyca.org

Part­ne­rzy obcho­dów: Abbott – Sys­tem Fre­esty­le Libre, Aflo­farm — glu­ko­metr Exa­me­din Fast, Astra­Ze­ne­ca, BD (Bec­ton Dic­kin­son), Bio­ton, Boeh­rin­ger Ingel­he­im – kam­pa­nia Dłuż­sze życie z cukrzy­cą, Polfa Tar­cho­min, Polphar­ma – kam­pa­nia Nie­bie­ski pasek, Med­tro­nic, Merck, Mun­di­phar­ma, Sano­fi — kam­pa­nia Dia­be­tes Your Type, Novo Nor­disk – kam­pa­nia Razem Ści­ga­my się z Cukrzy­cą, Servier, glu­ko­metr mar­ki One­to­uch