Szczepienia alergików – szkodzą czy pomagają?

Rodzi­ce małych aler­gi­ków wie­dzą, co zna­czą cią­głe wysyp­ki, kata­ry i kasz­le, któ­rych powód nie zawsze jest zna­ny. Aler­gi­cy, rów­nież ci doro­śli, bory­ka­ją się z czę­sty­mi infek­cja­mi oraz kło­po­ta­mi skór­ny­mi. Nic więc dziw­ne­go, że bar­dzo ostroż­nie pod­cho­dzą do szcze­pień zasta­na­wia­jąc się, czy anty­ge­ny oraz adiu­wan­ty zawar­te w szcze­pion­ce mogą pogor­szyć stan zdro­wia. Czy jed­nak słusz­nie oba­wia­ją się szcze­pień?

Kie­dy mama aler­gi­ka pyta mnie, szcze­pić czy też nie, odpo­wia­dam zde­cy­do­wa­nie – szcze­pić — powie­dzia­ła w roz­mo­wie z por­ta­lem www.zaszczepsiewiedza.pl Ali­cja Sapa­ła-Smo­czyń­ska lekarz pedia­tra z Cen­trum Medycz­ne­go Medi­co­ver Pol­ska – Rodzi­ce dzie­ci z aler­gią naj­czę­ściej oba­wia­ją się tego, co na forach inter­ne­to­wych nazy­wa się „prze­cią­że­niem ukła­du odpor­no­ścio­we­go”. Nie ma takiej moż­li­wo­ści. Bada­nia nauko­we poka­zu­ją, że od momen­tu uro­dze­nia, codzien­nie, mamy do czy­nie­nia z set­ka­mi, tysią­ca­mi anty­ge­nów, zaś w szcze­pion­ce i jest ich kil­ka, naj­wy­żej kil­ka­set. Ozna­cza to, że może­my bez­piecz­nie przy­jąć 1000 razy wię­cej anty­ge­nów, niż ilość znaj­du­ją­ca się w szcze­pion­ce.

Przed każ­dym szcze­pie­niem rodzi­ce infor­mu­ją leka­rza o sta­nie zdro­wia dziec­ka. Lekarz prze­pro­wa­dza wywiad z rodzi­ca­mi, pod­czas któ­re­go pyta rów­nież o aler­gie, szcze­gó­ło­wo bada małe­go pacjen­ta. Dzia­ła­nia te zwią­za­ne są oczy­wi­ście z potrze­bą zapew­nie­nia jak naj­wyż­sze­go stop­nia bez­pie­czeń­stwa. Z tego też powo­du wyni­ka zale­ce­nie pozo­sta­nia oko­ło 30 minut w przy­chod­ni lub jej pobli­żu po szcze­pie­niu, gdyż w przy­pad­ku wystą­pie­nia bar­dzo sil­nej reak­cji, na przy­kład wstrzą­su ana­fi­lak­tycz­ne­go, per­so­nel medycz­ny będzie mógł nie­zwłocz­nie udzie­lić dziec­ku odpo­wied­niej pomo­cy. Takie sil­ne reak­cje zda­rza­ją się nie­zwy­kle rzad­ko: oko­ło 1 raz na milion poda­nych dawek szcze­pion­ki (https://www.mp.pl/szczepienia/artykuly/przegladowe/143394,reakcje-anafilaktyczne-po-szczepieniach-u-dzieci).

Jeśli aler­go­log podej­mie taką decy­zję, to dzie­ci z bar­dzo sil­ny­mi aler­gia­mi szcze­pio­ne są na oddzia­łach szpi­tal­nych- wyja­śnia dok­tor Sapa­ła-Smo­czyń­ska- Jest też nie­wiel­ka gru­pa dzie­ci mają­cych od uro­dze­nia bar­dzo poważ­ną aler­gię na biał­ko jaja kurze­go, któ­rych szcze­pie­nia, jeśli są moż­li­we, zawsze powin­ny być kon­sul­to­wa­ne z aler­go­lo­giem. Lekarz usta­la wte­dy indy­wi­du­la­ny kalen­darz szcze­pień, aby, na przy­kład, nie doszło do zaostrze­nia zmian skór­nych. Ale takie decy­zje zawsze powi­nien pod­jąć lekarz, a nie rodzic bez kon­sul­ta­cji ze spe­cja­li­stą, gdyż mali aler­gi­cy potrze­bu­ją szcze­pień, aby zacho­wać zdro­wie, podob­nie jak inne dzie­ci. Odmo­wa szcze­pień może więc nara­zić dziec­ko na nie­bez­pie­czeń­stwo.

Poza szcze­pie­nia­mi obo­wiąz­ko­wy­mi z kalen­da­rza szcze­pień, dla dzie­ci z aler­gia­mi waż­ne jest szcze­pie­nie prze­ciw pneu­mo­ko­kom, któ­re jest refun­do­wa­ne od 2017 roku. Te dzie­ci, któ­re nie zosta­ły szcze­pio­ne, powin­ny się odszcze­pić, gdyż pneu­mo­ko­ko­we zapa­le­nie płuc u dzie­ci z ast­mą może mieć bar­dzo cięż­ki prze­bieg. Kolej­ną szcze­pion­ką zale­ca­ną jest szcze­pion­ka prze­ciw ospie, refun­do­wa­na dla dzie­ci, któ­re cho­dzą do żłob­ka i przed­szko­la. Ospa jest myl­nie uwa­ża­na za nie­groź­ną cho­ro­bę wie­ku dzie­cię­ce­go, a jej powi­kła­nia mogą być napraw­dę poważ­ne. Nale­żą do nich na przy­kład poospo­we zapa­le­nie ucha i zapa­le­nie płuc, któ­re w przy­pad­ku dzie­ci z ast­mą może mieć bar­dzo cięż­ki prze­bieg . To jed­nak nie wszyst­ko. Ospa dla dzie­ci z ato­po­wym zapa­le­niem skó­ry wią­że się ze znacz­nie więk­szym bólem, swę­dze­niem, zaostrze­niem zmian skór­nych, a co za tym idzie, z koniecz­no­ścią sto­so­wa­nia maści z anty­bio­ty­kiem i poten­cjal­nie z bli­zna­mi, któ­re zosta­ną na całe życie. Podob­nie jak inne dzie­ci oraz oso­by star­sze, aler­gi­cy muszą pamię­tać rów­nież o corocz­nym szcze­pie­niu prze­ciw gry­pie:

Szcze­pie­nie prze­ciw gry­pie zale­ca­ne jest dla wszyst­kich, gdyż powi­kła­nia po tej cho­ro­bie mogą zakoń­czyć się tra­gicz­nie nawet dla osób mło­dych i uwa­ża­nych za zdro­wie — pod­kre­śla dok­tor Sapa­ła-Smo­czyń­ska — dla aler­gi­ka, nie­za­leż­nie od wie­ku, gry­pa ozna­czać może zaostrze­nie obja­wów ast­ma­tycz­nych oraz cię­ży prze­bieg choroby, a cza­sem nawet pobyt w szpi­ta­lu. Rodzi­ce aler­gi­ków powin­ni pamię­tać, że rów­nież dla ich dzie­ci szcze­pie­nia są waż­nym ele­men­tem pro­fi­lak­ty­ki, zaś jeśli mają wąt­pli­wo­ści naj­waż­niej­sza jest roz­mo­wa z pedia­trą i aler­go­lo­giem.

Zaszczep się wie­dzą to akcja infor­ma­cyj­na i edu­ka­cyj­na pro­wa­dzo­na od 2015 roku przez Zwią­zek Pra­co­daw­ców Inno­wa­cyj­nych Firm Far­ma­ceu­tycz­nych INFARMA. Jest prze­wod­ni­kiem po wia­ry­god­nych i spraw­dzo­nych infor­ma­cjach doty­czą­cych szcze­pień. Rze­tel­ne i spraw­dzo­ne infor­ma­cje na temat szcze­pień moż­na zna­leźć na stro­nie inter­ne­to­wej www.zaszczepsiewiedza.pl. Oso­by sto­ją­ce przed decy­zją: „szcze­pić, czy nie szcze­pić?”, znaj­dą tu infor­ma­cje spraw­dzo­ne przez auto­ry­te­ty wspie­ra­ją­ce akcję. Są wśród nich uzna­ni eks­per­ci oraz insty­tu­cje od lat zaj­mu­ją­ce się wak­cy­no­lo­gią.

Akcję „Zaszczep się wie­dzą” wspie­ra­ją: Cen­trum Zdro­wia Dziec­ka, Fun­da­cja Roz­wo­ju Pedia­trii, Kra­jo­wy kon­sul­tant w dzie­dzi­nie neo­na­to­lo­gii, Naczel­na Rada Pie­lę­gnia­rek i Położ­nych, Pol­skie Towa­rzy­stwo Aler­go­lo­gicz­ne, Medi­co­ver Pol­ska, Pol­skie Towa­rzy­stwo Higie­nicz­ne, Naro­do­wy Insty­tut Zdro­wia Publicz­ne­go, Pol­ska Aka­de­mia Nauk, Pol­skie Towa­rzy­stwo Oświa­ty Zdro­wot­nej, Pol­skie Towa­rzy­stwo Pie­lę­gniar­skie, Kra­jo­wy kon­sul­tant w dzie­dzi­nie pedia­trii, Ogól­no­pol­ski Pro­gram Zwal­cza­nia Gry­py.