Kwasy całoroczne
mgr Małgorzata Dudek, kosmetolog, spec. medycyna estetyczna, nauczyciel akademicki
Kwasy są grupą składników aktywnych najczęściej i najchętniej stosowaną w kosmetologii. Pacjenci doceniają je ze względu na efekty, jakie dają – pozwalają na uzyskanie zauważalnej poprawy skóry już po kilku tygodniach regularnego stosowania.
Kwasy kosmetyczne działają przede wszystkim na naskórek – powodują rozluźnienie połączeń pomiędzy martwymi komórkami warstwy rogowej naskórka, a co za tym idzie – ich złuszczenie. Daje to efekt wygładzenia skóry, usuwa ogniska hiperkeratotyczne, polepsza wchłanianie substancji aktywnych nakładanych na skórę.
Stymulują one także komórki skóry właściwej do podziałów, wytwarzania włókien kolagenowych i elastynowych odpowiedzialnych za wytrzymałość oraz elastyczność skóry. Redukują przebarwienia i rozstępy, niwelują zmarszczki, nawilżają skórę – są pomocne przy kuracji większości defektów kosmetycznych.
Jednym z problemów występujących podczas stosowania kwasów kosmetycznych jest wysokie ryzyko powstawania przebarwień. Kwasy wykazują działanie drażniące oraz uwrażliwiające na działanie promieniowania ultrafioletowego.
W związku z tym, substancje te zalecane są do stosowania od późnej jesieni do wczesnej wiosny, ze względu na mniejsze nasłonecznienie oraz tym samym mniejsze ryzyko powstania przebarwień. Podczas terapii koniecznie należy stosować kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi.
Istnieją jednak kwasy nie wykazujące potencjału drażniącego, przeznaczone do stosowania przez cały rok. Mają one delikatniejsze działanie niż mocne, podrażniające kwasy, zachowując przy tym pełne spektrum swojego dobroczynnego dla skóry działania.
Kwas migdałowy
Najpopularniejszym, i najchętniej stosowanym przez pacjentów kwasem owocowym jest kwas migdałowy – głównie ze względu na jego dobre efekty oraz bardzo niskie ryzyko podrażnień.
Kwas migdałowy należy do grupy alfa hydroksykwasów. W warunkach naturalnych znajdziemy go w gorzkich migdałach, morelach oraz wiśniach. Kwas ten ma największą cząsteczkę ze wszystkich kwasów owocowych, co powoduje iż nie penetruje on skóry tak łatwo, szybko i głęboko jak inne kwasy, przez co nie wywołuje podrażnień.
Nie uwrażliwia na słońce i z powodzeniem może być stosowany przez cały rok, z włączeniem obowiązkowej fotoprotekcji. Jest polecany do stosowania nawet dla posiadaczy cery wrażliwej oraz z teleangiektazjami i trądzikiem różowatym. Dobrze penetruje gruczoły łojowe oraz posiada właściwości antybakteryjne – dzięki temu znalazł zastosowanie w kuracjach cer trądzikowych czy też łojotokowych.
Wykazuje dobre działanie rozjaśniające, szczególnie w połączeniu z kwasem mlekowym oraz witaminą C – zalecany jest dla cer z przebarwieniami pozapalnymi, piegami, ostudą czy też plamami soczewicowatymi. Kwas migdałowy znaleźć można w niższych stężeniach w tonikach oraz kremach, a w stężeniu do 40% stosowany jest w gabinetach kosmetycznych.
Kwas azelainowy
Kwas azelainowy naturalnie występuje w ziarnach zbóż. Najczęściej stosowany jest do niwelowania przebarwień oraz w kuracjach trądziku pospolitego i różowatego.
Kwas azelainowy wykazuje działanie antybakteryjne zarówno w stosunku do bakterii tlenowych, jak i beztlenowych. Pozwala na usunięcie do 97% bakterii, badania wykazały, iż patogeny nie są w stanie się na niego uodpornić. Substancja ta wykazuje także dobre działanie ograniczające aktywność gruczołów łojowych, powodując tym zmniejszone wydzielanie łoju. Pozwala to walczyć z nadmiernym przetłuszczaniem oraz świeceniem się skóry.
Kwas azelainowy ma działanie przeciwzapalne oraz antyoksydacyjne. Prowadzi do rozluźniania połączeń pomiędzy komórkami naskórka, co powoduje jego złuszczenie oraz pomaga walczyć z uporczywymi zaskórnikami. Skuteczny będzie także w przypadku niwelowania nadmiernego rogowacenia posłonecznego. Kwas azelainowy pozwala także na pozbycie się przebarwień potrądzikowych, hormonalnych czy posłonecznych. Hamuje wytwarzanie nadmiernej ilości melaniny – barwnika skóry. Stosowany jest także w terapii łuszczycy oraz rogowaceniu okołomieszkowym.
Kosmetyki z kwasem azelainowym nie powodują podrażnienia ani też uszkodzenia skóry, co pozwala na stosowanie ich przez cały rok, z zachowaniem odpowiedniej fotoprotekcji. Zalecany jest do stosowania przy cerze wrażliwej czy też naczyniowej. Rzadko powoduje powikłania, jeżeli już wystąpią to zazwyczaj w postaci rumienia.
Kwas ferulowy
Kwas ferulowy można znaleźć w ziarnach kawy, owsa, kukurydzy, pszenicy czy ryżu. Najbardziej zalecany jest dla terapii cer dojrzałych oraz z oznakami starzenia, głównie dzięki działaniu antyoksydacyjnemu.
Przeciwdziała on uszkodzeniom komórkowym powstałym na skutek działania wolnych rodników tlenowych. Kwas ferulowy w bezpieczny sposób penetruje warstwę rogową naskórka. Wykazuje zdolność absorbowania promieniowania słonecznego ze spektrum UVB oraz częściowo UVA.
Właściwości przeciwrodnikowe oraz przeciwsłoneczne czynią go idealną substancją zalecaną do stosowania w serach antyoksydacyjnych stosowanych na dzień. Produkt taki ma za zadanie ochronę skóry w ciągu dnia przed szkodliwym działaniem zanieczyszczeń oraz szkodliwych czynników zewnętrznych. Ponadto wykazuje działanie nawilżające, niwelujące przebarwienia oraz wykazuje sposobność do pobudzania syntezy włókien kolagenowych i elastynowych.
Kwas laktobionowy
Składnik ten najczęściej pozyskiwany jest z laktozy, znajdującej się w mleku. Najbardziej charakterystyczną cechą kwasu laktobionowego jest zdolność do redukcji bądź całkowitego usunięcia teleangiektazji oraz rumienia.
Ponadto potrafi on redukować lub usunąć stan zapalny toczący się w skórze. Zalecany jest w terapiach cer naczyniowych, wrażliwych, z trądzikiem różowatym. Nie wykazuje on działania drażniącego na skórę, co dopuszcza go do stosowania w okresie nasłonecznienia przy zachowaniu fotoprotekcji.
Składnik ten wykazuje także zdolność do zatrzymywania wody w naskórku, co za tym idzie zmiękcza i wygładza skórę. Ma właściwości antyoksydacyjne oraz stymulujące na włókna skóry właściwej, istotne w terapii skóry dojrzałej oraz zwiotczałej. Posiada działanie keratolityczne, czyli złuszczające martwe warstwy komórek naskórka, dzięki czemu powoduje wygładzenie jego powierzchni.
Wszystkie wyżej opisane kwasy mogą być z powodzeniem stosowane w niższych stężeniach w preparatach kosmetycznych do pielęgnacji domowej oraz w zabiegach w gabinetach kosmetycznych.
Każdorazowo podczas stosowania preparatów z kwasami należy pamiętać o obowiązkowym stosowaniu preparatów przeciwsłonecznych o minimalnej ochronie SPF30.
Fotoprotekcję należy stosować także przez 30 dni od zakończenia kuracji. Stosowanie kwasów niesie za sobą także ryzyko powikłań – do najczęstszych należy rumień, podrażnienie skóry, delikatne złuszczanie, przesuszenie oraz swędzenie.
Niestosowanie fotoprotekcji może skutkować powstawaniem przebarwień. Należy jednak pamiętać, iż substancje te stosowane rozważnie dają bardzo dobre efekty terapeutyczne, a także są lekarstwem na wiele defektów kosmetycznych.
